Struktura wartości i poczucie koherencji wolontariuszy medycznych

Wstęp: Wartości są częścią światopoglądu człowieka i mają istotny wpływ na jego zachowanie, wybory, rozwój poczucia tożsamości i ocenę zdarzeń [1]. Schwartz [2] oraz Schwartz i Bilsky [3] sądzą, że to wartości kierują naszym zachowaniem, wyborami oraz oceną zdarzeń. Poczucie koherencji jest globalną orientacją człowieka, wyrażającą stopień, w jakim ma poczucie, że napływające bodźce są przewidywalne, jest w stanie, korzystając z zasobów własnych, sprostać wymaganiom, a jego aktywność w tym zakresie jest wyzwaniem wartym wysiłku [4].

Cel pracy: Analiza struktury wartości i poczucia koherencji wolontariuszy hospicyjnych.

Materiał i metody: Badaniami objęto grupę 74 osób. Grupę kryterialną (wolontariuszy medycznych) stanowiło 38 osób (36 kobiet i 2 mężczyzn). Uczniami było 87% wolontariuszy, 13% stanowili studenci. Staż pracy badanych osób był zróżnicowany, 15% pracowało wolontariacko powyżej 3 lat, 53% od roku do 3 lat, a mniej niż 32% pracowało poniżej roku. Grupę kontrolną stanowiło 36 osób, warunkiem włączenia do grupy był brak zaangażowania w jakąkolwiek aktywność wolontariacką. W badaniu wykorzystano Kwestionariusz poczucia koherencji (SOC-29) Aarona Antonovsky’ego do badania poziomu poczucia koherencji oraz Skalę wartości Schelerowskich SWS (D-50) autorstwa Piotra Brzozowskiego (1995) do pomiaru struktury wartości.

Wyniki: Osoby zaangażowane w wolontariat medyczny nie różnią się poczuciem koherencji od osób z grupy kontrolnej. Obydwie grupy różnią się od siebie istotnie w zakresie struktury wartości. Różnice dotyczą czterech z sześciu wartości.

Wnioski: Wolontariusze medyczni nie różnią się od grupy kontrolnej pod względem ogólnego wskaźnika poczucia koherencji (p = 0,649) oraz jego składowych: zrozumiałości (p = 0,310), zaradności (p = 0,497) i sensowności (p = 0,460), natomiast wykazują niższą niż grupa odniesienia identyfikację z wartościami: hedonistycznymi, witalnymi, estetycznymi oraz świętymi.

Introduction: Values are a part of the human world view and they essentially influence individual’s behaviour, choices, development of identity and the perception of events [1]. Schwartz and Bilsky [2, 3] would argue that values even steer these behavior, choices, and evaluation of events. The sense of coherence is a global orientation of an individual. It shows to what extent an individual has a sense that the stimuli are predictable, to what extent he is able to meet the requirements in an energy-efficient way [4].

Aim of the study: Analysis of the structure of values and the sense of coherence of the hospice volunteers.

Material and methods: The sample comprised 74 individuals. The investigational group (medical volunteers) comprised 38 individuals (36 females and 2 males). Of these, 87% were high-school students and 13% were university students. Their experience as volunteers varied as well: 15% of them have been volunteering for at least three years, 53% less than three years but more than one year, 32% less than one year. The control group comprised 36 individuals. The selection to the control group was conditioned by a lack of involvement in any volunteering activity. The study employed the use of Sense of Coherence Questionnaire (SOC-29) by Aaron Antonovsky and the Scheler Value Scale (D-50) by Piotr Brzozowski.

Results: Individuals engaged in medical volunteering (e.g. in a hospice) cannot be discriminated against their sense of coherence when compared with the control group. The two groups differ however substantially with regards to the structure of values. The differences apply to four out of six values examined.

Conclusions: Medical volunteers do not differ from the control group with regards to the general indicator of coherence (p = 0.649) and its components: comprehensibility (p = 0.310), meaningfulness (p = 0.460), manageability (p = 0.497). At the same time, they indicate a lower identification with hedonistic, esthetic and sacral.