Węgorczyca (strongyloidoza) – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa

Wprowadzenie. Węgorczyca (strongyloidoza) jest chorobą wywoływaną przez pasożyta z grupy nicieni – węgorka jelitowego (Strongyloides stercoralis). To choroba powszechna w wielu populacjach, szczególnie w krajach zwrotnikowych i podzwrotnikowych. Główną rolę w utrzymywaniu i rozprzestrzenianiu się węgorczycy odgrywają złe warunki sanitarno-higieniczne. Choroba ta wydaje się mieć coraz większe znaczenie również w naszej szerokości geograficznej. Przypadków węgorczycy można się spodziewać także wśród polskich chorych. Tzw. infekcja „przywleczona” często przybiera postać bezobjawową lub skąpoobjawową, co może stwarzać duże trudności kliniczne. Trudnościom klinicznym w rozpoznaniu choroby towarzyszą trudności diagnostyczne, ze względu na obserwowaną znaczącą różnicę między czułością diagnostycznych testów serologicznych u podróżników z tzw. infekcją „przywleczoną” i u imigrantów z terenów endemicznych, u których występuje infekcja przewlekła. Leczenie strongyloidozy również stanowi problem terapeutyczny, co wiąże się z opornością na leczenie oraz toksycznością i złą tolerancją leków. Obecnie preparatem z wyboru jest iwermektyna oraz alternatywnie tiabendazol, albendazol i mebendazol.
Cel pracy. Przedstawienie własnego przypadku węgorczycy, w którym obserwowano trudne diagnostycznie, późne skórne i gastroentero­logiczne objawy zakażenia oraz oporność na leczenie albendazolem.
Opis przypadku. U 41-letniej pacjentki, z zawodu pielęgniarki, stwierdzono zmiany rumieniowo-obrzękowe na pośladkach, które rozpoznawano jako grzybicę i leczono ogólnie terbinafiną, nie uzyskując poprawy. Bezpośrednie badanie mikologiczne i hodowla były dwukrotnie ujemne, a badanie histopatologiczne nie miało cech diagnostycznych. Dokładna analiza historii choroby zasugerowała rozpoznanie infekcji węgorkiem jelitowym (chora pracowała przez wiele lat w Indiach, a ponadto rok po powrocie do Polski, a 3 lata przed pojawieniem się zmian skórnych występowały u niej bóle brzucha i objawy jelitowe). Badania serologiczne i trzykrotne badania parazytologiczne kału dały wynik negatywny. Rozpoznanie strongyloidozy ustalono dopiero na podstawie wyniku testu ELISA. Dwukrotna kuracja albendazolem nie spowodowała poprawy, natomiast zmiany skórne, bóle brzucha i inne dolegliwości jelitowe ustąpiły po leczeniu iwermektyną.
Wnioski. Przedstawiany przypadek wskazuje, że u osób powracających z krajów tropikalnych, u których stwierdza się trudne diagnostycznie zmiany skórne, należy w rozpoznaniu różnicowym uwzględnić możliwość zakażenia węgorkiem jelitowym. Rozpoznanie i leczenie węgorczycy może być trudne i dlatego chorzy ci powinni być kierowani do ośrodków wyspecjalizowanych w tej dziedzinie.

Introduction. Strongyloidiasis is a disease caused by the parasite Strongyloides stercoralis. It is a well known parasite of many populations, especially of tropical and subtropical areas. The primary role in maintaining and spreading strongyloidiasis is played by the low level of sanitary and hygienic conditions. Nowadays the disease seems to have an increased role also in our latitude. There is an increased possibility of infection in endemic areas due to increasing numbers of journeys of Polish people to tropical countries. Strongyloides stercoralis infection after the patient returns home is frequently asymptomatic or has a mild course, which makes the clinical diagnosis very difficult. There are also diagnostic difficulties because of the significant difference between sensitivity of serological diagnostic tests in immigrants from endemic areas with chronic infection and travellers with infection after brief exposure.
Objective. To present a case of strongyloidiasis in which there occurred late, difficult-to-diagnose dermatological and gastrointestinal symptoms and resistance to treatment with albendazole.
Case report. A 41-year-old nurse was referred to a dermatologist with erythematous-oedematous plaques on the buttocks. In spite of negative mycological examinations the patient was treated with oral terbinafine without improvement. Detailed analysis of the case history suggested infection with Strongyloides stercoralis (she worked for many years in India and returning home noticed, 3 years before appearance of skin eruption, abdominal pain and some jejunal abnormalities). Serological tests and parasitological examination of faeces were negative, whereas ELISA test for strongyloidiasis gave a positive result. The patient was treated twice with albendazole without improvement. Remission of skin lesions and gastrointestinal symptoms was obtained after therapy with ivermectin.
Conclusions. The presented case indicates that strongyloidiasis should be taken into consideration in patients returning from the tropics with atypical skin changes. The diagnosis and treatment of Strongyloides stercoralis infection may be difficult and such cases should be referred to specialized centres.