Stężenie CEA w soku trzustkowym istotnie związane z rakiem trzustki

Śródnabłonkowa neoplazja trzustkowa (IPMN) jest zmianą łagodną, jednak mogącą ulegać zezłośliwieniu. Występuje częściej niż rak trzustki (2/100000 vs. 0,8/100000 rocznie); ponadto dane literaturowe podają, że około 25% chirurgicznie leczonych zmian trzustki i 50% przypadkowo wykrytych torbieli to IPMN. Interesujące doniesienie płynie z Journal of Gastroenterology - okazuje się, że opracowano sposób na identyfikację osób, u których OPMN ulegnie zezłośliwieniu.

Naukowcy z University of Yamanashi wykonali endoskopową cholangiopankreatografię wsteczną (ECPW) u pacjentów z IPMN, z czego 63 osoby stanowiły te poddane leczeniu chirurgicznemu, a 52 osoby (u których nie było konieczności leczenia) poddano rocznemu okresowi follow-upu. W trakcie wykonywania ECPW pobrano próbki soku trzustkowego i zbadano, czy stężenie antygenu CEA może posłużyć do selekcji pacjentów zagrożonych ryzykiem powstania raka trzustki.

W grupie osób leczonych chirurgicznie czułość i swoistość poziomu CEA ≥97 ng/ml w soku trzustkowym wynosiła odpowiednio 45% i 100%. W grupie kontrolnej raka trzustki stwierdzono u czterech pacjentów (7,7%), a mediana czasu do transformacji złośliwej wynosiła 58 miesięcy. Wysoki poziom CEA w soku trzustkowym wykazał statystycznie istotną różnicę w analizie wieloczynnikowej i okazał się być niezależnym predyktorem złośliwienia (HR 17, p=0,02). Wskaźnik transformacji złośliwej był istotnie wyższy w grupie osób z wysokim niż z niskim stężeniem CEA w soku trzustkowym (5-letni wskaźnik transformacji złośliwej 69% versus 0%, p<0,001).