Propranolol zmniejsza częstość nawrotów czerniaka

W JAMA Oncology przedstawiono najważniejsze wyniki prospektywnego badania klinicznego bez randomizacji, w którym wykazano, że stosowanie beta-blokera propranololu poza zarejestrowanymi wskazaniami statystycznie istotnie zmniejsza częstość nawrotów czerniaka bez przerzutów.

Do badania włączono chorych na histologicznie potwierdzonego czerniaka skóry w stadium IB do IIIA, którym proponowano przyjmowanie propranololu w dawce 80 mg na dobę. Chorych, którzy wyrazili zgodę włączono do ramienia z propranololem (PROP; n=19); pozostałych włączono do ramienia bez propranololu (No-PROP; n=34). Charakterystyka obu grup była podobna, z wyjątkiem większej liczby czerniaka z owrzodzeniem w grupie PROP, co wg autorów wiąże się ze zwiększeniem ryzyka progresji choroby.

Po okresie obserwacji z medianą 3 lata u 41,2% chorych w ramieniu No-PROP rozpoznano progresję choroby, w porównaniu z 15,8% chorych w ramieniu PROP. Wskaźnik 3-letniego przeżycia wyniósł 89% w grupie PROP w porównaniu z 64% w grupie No-PROP (p=0,04).Wyniki skorygowanych analiz wykazały redukcję ryzyka nawrotu choroby o 80% u chorych przyjmujących propranolol od rozpoznania (współczynnik ryzyka [hazard ratio, HR] 0,18; 95% CI, 0,04–0,89; p=0,03).

W opinii autorów na podkreślenie zasługuje fakt, że nawet przeżycie całkowite wykazało trend w kierunku poprawy w grupie otrzymującej propranolol, choć bez istotności statystycznej, ze zmniejszeniem śmiertelności w tej grupie. Co ważne, nie odnotowano działań niepożądanych w grupie otrzymującej PROP.
Przedstawione badanie ma niewątpliwie swoje ograniczenia, np. małą liczebność grupy, stąd konieczne jest opracowanie badań klinicznych z randomizacja i kontrolą placebo w celu ostatecznego wyjaśnienia roli beta-blokerów w zmniejszaniu ryzyka progresji u chorych na czerniaka.