Screening raka trzustki u osób z grupy wysokiego ryzyka zachorowania
Autor: Alicja Kostecka
Data: 02.01.2019
Źródło: DM/https://www.nature.com/articles/s41395-018-0414-z
| Tagi: | rak trzustki, screening |
Rak przewodowy trzustki, mimo iż charakteryzuje się bardzo wysoką śmiertelnością, nie jest objęty programem badań przesiewowych - pod względem częstości zachorowań jest on u mężczyzn i kobiet odpowiednio 9. i 10. najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce, co rocznie przekłada się na około 3300 nowych przypadków.
Niski wskaźnik przeżyć 5-letnich skłania jednak do badania pacjentów z grupy ryzyka zachorowania, co pozwoliłoby na wczesne wykrycie i skuteczne leczenie choroby. Na łamach The American Journal of Gastroenterology ukazały się wyniki programu badań przesiewowych, opracowanego przez zespół włoskich lekarzy.
Przeprowadzili oni wieloośrodkowe badanie, polegające na wykonaniu MRCP lub (w przypadku przeciwwskazań/braku zgody na MRCP) EUS raz na rok pacjentom z grup ryzyka: tym, którzy charakteryzowali się mutacją w genach takich jak BRCA1/2, p16/CDKN2A, STK11/LKB1, PRSS1 (n=22) oraz tym z obciążonym wywiadem rodzinnym (co najmniej 3 zachorowania u krewnych, w tym co najmniej jedno u krewnego 1. stopnia; n=165).
W całej grupie 187 pacjentów wykonano 174 MRCP (93,1%) i 13 EUS (6,9%), a program był prowadzony w przeciągu trzech lat (2015-2018). Za pomocą rezonansu magnetycznego udało się wykryć 28 wewnątrzprzewodowych brodawkowatych nowotworów śluzowych trzustki (intraductal papillary mucinous neoplasm, IPMN), które nieleczone z dużym prawdopodobieństwem mogą ulec zezłośliwieniu. Ponadto w grupie poddanej MRCP wykryto jeden przypadek nowotworu inwazyjnego. Za pomocą endoskopowej ultrasonografii zdiagnozowano aż 4 przypadki raka trzustki, z czego aż 2 okazały się przerzutowe.
Przeprowadzono także analizę czynników ryzyka powstania raka trzustki - są nimi wiek powyżej 50 lat (OR 3,3), palenie papierosów (OR 2,8) oraz co najmniej dwóch krewnych z rakiem trzustki w wywiadzie (OR 2,7).
W 2014 roku ukazały się wytyczne International Cancer of the Pancreas Screening Consortium, w których podkreślono konieczność istnienia mocnych dowodów uzasadniających screening raka trzustki u osób z grup wysokiego ryzyka zachorowania. Być może powyższe badanie będzie jednym z nich.
Przeprowadzili oni wieloośrodkowe badanie, polegające na wykonaniu MRCP lub (w przypadku przeciwwskazań/braku zgody na MRCP) EUS raz na rok pacjentom z grup ryzyka: tym, którzy charakteryzowali się mutacją w genach takich jak BRCA1/2, p16/CDKN2A, STK11/LKB1, PRSS1 (n=22) oraz tym z obciążonym wywiadem rodzinnym (co najmniej 3 zachorowania u krewnych, w tym co najmniej jedno u krewnego 1. stopnia; n=165).
W całej grupie 187 pacjentów wykonano 174 MRCP (93,1%) i 13 EUS (6,9%), a program był prowadzony w przeciągu trzech lat (2015-2018). Za pomocą rezonansu magnetycznego udało się wykryć 28 wewnątrzprzewodowych brodawkowatych nowotworów śluzowych trzustki (intraductal papillary mucinous neoplasm, IPMN), które nieleczone z dużym prawdopodobieństwem mogą ulec zezłośliwieniu. Ponadto w grupie poddanej MRCP wykryto jeden przypadek nowotworu inwazyjnego. Za pomocą endoskopowej ultrasonografii zdiagnozowano aż 4 przypadki raka trzustki, z czego aż 2 okazały się przerzutowe.
Przeprowadzono także analizę czynników ryzyka powstania raka trzustki - są nimi wiek powyżej 50 lat (OR 3,3), palenie papierosów (OR 2,8) oraz co najmniej dwóch krewnych z rakiem trzustki w wywiadzie (OR 2,7).
W 2014 roku ukazały się wytyczne International Cancer of the Pancreas Screening Consortium, w których podkreślono konieczność istnienia mocnych dowodów uzasadniających screening raka trzustki u osób z grup wysokiego ryzyka zachorowania. Być może powyższe badanie będzie jednym z nich.
