Usunięcie jajowodów może zapobiec rakowi jajnika
Autor: Katarzyna Bakalarska
Data: 05.01.2015
Źródło: Obstet Gynecol. 2015;125:279-281
W styczniowym numerze Obstetrics & Gynecology opublikowano opinię American College of Obstetricians and Gynecologists' Committee on Gynecologic Practice, według której usunięcie jajowodów może zapobiec rozwojowi raka jajnika.
Eksperci są zgodni, że salpingektomia przeprowadzona łącznie z histerektomią wydaje się być bezpieczna, bez wzrostu ryzyka powikłań w porównaniu do samej histerektomii lub ligacji jajowodów.
Poradnictwo u kobiet poddawanych zabiegom chirurgicznym w obrębie miednicy dotyczące ryzyka oraz korzyści usunięcia jajowodów powinno zawierać świadomą dyskusję o roli usunięcia jajników bądź obustronnego usunięcia jajników i jajowodów. Dotyczy to szczególnie kobiet z tzw. „ryzykiem populacyjnym” raka jajnika, to jest kobiet, które nie mają podwyższonego ryzyka genetycznego, ale poddawane są zabiegom chirurgicznym w obrębie miednicy z uwagi na inne niż nowotwór złośliwy schorzenia.
Spośród nowotworów ginekologicznych rak jajnika związany jest z najwyższym wskaźnikiem śmiertelności, jest to piąta co do częstości przyczyna zgonów z powodu choroby nowotworowej u kobiet. W ciągu ostatnich 50 lat przeżycie całkowite w raku jajnika nie zmieniło się istotnie.
Autorzy opracowali następujące zalecenia:
• U kobiet z populacyjnym ryzykiem raka jajnika chirurg powinien przedyskutować z chorą potencjalne korzyści usunięcia jajowodów
• Z kobietami, które rozważają sterylizację laparoskopową lekarze powinni przedyskutować fakt, że obustronne usunięcie jajowodów jest efektywnym sposobem antykoncepcji
• U niektórych chorych profilaktyczne usunięcie jajowodów może zapobiec rozwojowi raka jajnika
• Koniecznych jest wiele randomizowanych kontrolowanych badań e celu określenia znaczenia usunięcia jajowodów w redukcji ryzyka raka jajnika
Specjaliści zachęcają chirurgów do stosowania jak najmniej inwazyjnych technik operacyjnych. Na chwilę obecną możliwe korzyści z przeprowadzenia salpingektomii nie powinny wpływać na decyzje dotyczące techniki histerektomii czy sterylizacji. Na przykład eksperci nie zalecają chirurgom zamiany techniki histerektomii waginalnej na histerektomię laparoskopową jedynie w celu usunięcia jajowodów.
Około 75% raków jajnika i 90% zgonów spowodowanych rakiem jajnika związanych jest z podtypem nabłonkowym tego nowotworu. W przeciwieństwie do tradycyjnych opinii, że nabłonkowy rak jajnika rozwija się z elementów jajnika, ostatnie badania sugerują, że rozwija się on z elementów jajowodów i endometrium. Badacze podkreślają również ochronny efekt ligacji jajowodów przed rozwojem endometrialnego i jasnokomórkowego podtypu raka, sugerując ze nowotwory te mogą rozwijać się poprzez miesiączkowanie wsteczne.
Na podstawie poglądów dotyczących karycnogenezy w raku jajnika badacze wywnioskowali, że usunięcie jajowodów podczas gdy jajniki pozostają nietknięte może być korzystniejsze niż obustronne usunięcie jajników i jajowodów, chroni bowiem przed przedwczesną menopauzą, zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych czy osteoporozą.
Poradnictwo u kobiet poddawanych zabiegom chirurgicznym w obrębie miednicy dotyczące ryzyka oraz korzyści usunięcia jajowodów powinno zawierać świadomą dyskusję o roli usunięcia jajników bądź obustronnego usunięcia jajników i jajowodów. Dotyczy to szczególnie kobiet z tzw. „ryzykiem populacyjnym” raka jajnika, to jest kobiet, które nie mają podwyższonego ryzyka genetycznego, ale poddawane są zabiegom chirurgicznym w obrębie miednicy z uwagi na inne niż nowotwór złośliwy schorzenia.
Spośród nowotworów ginekologicznych rak jajnika związany jest z najwyższym wskaźnikiem śmiertelności, jest to piąta co do częstości przyczyna zgonów z powodu choroby nowotworowej u kobiet. W ciągu ostatnich 50 lat przeżycie całkowite w raku jajnika nie zmieniło się istotnie.
Autorzy opracowali następujące zalecenia:
• U kobiet z populacyjnym ryzykiem raka jajnika chirurg powinien przedyskutować z chorą potencjalne korzyści usunięcia jajowodów
• Z kobietami, które rozważają sterylizację laparoskopową lekarze powinni przedyskutować fakt, że obustronne usunięcie jajowodów jest efektywnym sposobem antykoncepcji
• U niektórych chorych profilaktyczne usunięcie jajowodów może zapobiec rozwojowi raka jajnika
• Koniecznych jest wiele randomizowanych kontrolowanych badań e celu określenia znaczenia usunięcia jajowodów w redukcji ryzyka raka jajnika
Specjaliści zachęcają chirurgów do stosowania jak najmniej inwazyjnych technik operacyjnych. Na chwilę obecną możliwe korzyści z przeprowadzenia salpingektomii nie powinny wpływać na decyzje dotyczące techniki histerektomii czy sterylizacji. Na przykład eksperci nie zalecają chirurgom zamiany techniki histerektomii waginalnej na histerektomię laparoskopową jedynie w celu usunięcia jajowodów.
Około 75% raków jajnika i 90% zgonów spowodowanych rakiem jajnika związanych jest z podtypem nabłonkowym tego nowotworu. W przeciwieństwie do tradycyjnych opinii, że nabłonkowy rak jajnika rozwija się z elementów jajnika, ostatnie badania sugerują, że rozwija się on z elementów jajowodów i endometrium. Badacze podkreślają również ochronny efekt ligacji jajowodów przed rozwojem endometrialnego i jasnokomórkowego podtypu raka, sugerując ze nowotwory te mogą rozwijać się poprzez miesiączkowanie wsteczne.
Na podstawie poglądów dotyczących karycnogenezy w raku jajnika badacze wywnioskowali, że usunięcie jajowodów podczas gdy jajniki pozostają nietknięte może być korzystniejsze niż obustronne usunięcie jajników i jajowodów, chroni bowiem przed przedwczesną menopauzą, zwiększonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych czy osteoporozą.
