Choroba rozwija się w ukryciu – ma ją 11 milionów Polaków

W Polsce z nadciśnieniem tętniczym zmaga się co trzeci dorosły. Wiele osób nawet nie jest tego świadomych, ponieważ choroba długo nie daje o sobie znać. Nieleczone nadciśnienie prowadzi do zawału, udaru, niewydolności nerek i problemów ze wzrokiem. Problem coraz częściej dotyka także młodych dorosłych, a nawet dzieci. 

Jak tłumaczy prof. dr hab. n. med. Robert Gil, kardiolog, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, nadciśnienie tętnicze często rozwija się bez żadnych objawów, dlatego bywa nazywane „cichym zabójcą”.

– Wiele osób przez lata nie zdaje sobie sprawy z problemu, aż do momentu wystąpienia poważnych powikłań, takich jak zawał serca czy udar. Regularne pomiary ciśnienia są więc kluczowe, aby wcześnie wykryć chorobę i zapobiec jej konsekwencjom – podkreśla specjalista.

Nadciśnienie tętnicze jest jedną z głównych przyczyn zgonów z powodu chorób układu krążenia. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia aż 11 milionów Polaków zmaga się z tym schorzeniem.

Nadciśnienie diagnozowane jest, gdy wartości ciśnienia tętniczego przekraczają 140/90 mmHg co najmniej w dwóch niezależnych pomiarach. Często wykrywane jest przypadkowo – podczas rutynowej wizyty u lekarza lub w czasie diagnostyki innych schorzeń. Nieleczone prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń naczyń krwionośnych, serca, mózgu, nerek i oczu.

90 proc. przypadków to nadciśnienie pierwotne (samoistne). Jego przyczyny nie są do końca poznane. W pozostałych przypadkach diagnozowane jest nadciśnienie wtórne będące efektem innych chorób, takich jak: cukrzyca, przewlekła choroba nerek, zaburzenia hormonalne (np. zespół Cushinga, hiperaldosteronizm), zwężenie aorty czy obturacyjny bezdech senny. 

Niepokojące objawy, które mogą świadczyć o zaawansowanym stadium nadciśnienia lub jego powikłaniach, to:

• silny, nagły ból głowy połączony z zaburzeniami widzenia (mroczki, podwójne widzenie),
• omdlenia,
• duszność,
• ból w klatce piersiowej.

Coraz częściej nadciśnienie diagnozuje się także u młodych dorosłych i u dzieci. Ryzyko wzrasta, gdy w rodzinie występowały choroby układu krążenia, a styl życia oparty jest na braku ruchu, niezdrowej diecie, nadmiernym stresie i używkach.

Lekarze zalecają regularne pomiary ciśnienia – nie tylko podczas wizyt lekarskich, ale również samodzielnie w domu, najlepiej o stałej porze dnia.

Istotną rolę odgrywa zdrowy styl życia. Badania pokazują, że odpowiednie zmiany w codziennym życiu, mogą znacznie obniżyć ciśnienie tętnicze i zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Należą do nich:

• dieta śródziemnomorska,
• codzienna aktywność fizyczna,
• ograniczenie soli oraz używek.

– Modyfikacja stylu życia to najprostszy sposób uchronienia się przed następstwami nadciśnienia tętniczego. Należy uświadomić sobie, że nie tylko otyłość, ale już nadwaga są uznanymi czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, jak również rozwoju nadciśnienia, dlatego redukcja masy ciała może zapobiegać lub wręcz leczyć tę coraz powszechniejszą chorobę. Nie od dziś wiadomo, że w najprostszy sposób redukcji masy ciała może być osiągnięty poprzez dietę niskokaloryczną i regularne ćwiczenia fizyczne. Warto pamiętać, iż kilogram utraconej masy ciała przyczynia się do spadku ciśnienia skurczowego i rozkurczowego o mniej więcej 1 mmHg, a regularne ćwiczenia fizyczne obniżają ciśnienie tętnicze o 4–9 mmHg – podkreśla prof. Robert Gil.