Badania PET-CT w diagnostyce gorączki o nieznanej przyczynie (FUO) i zapalenia o nieznanej przyczynie (IUO)
Autor: Alicja Kostecka
Data: 10.01.2018
Źródło: AK/ The value of 18F-FDG-PET/CT in identifying the cause of fever of unknown origin (FUO) and inflammation of unknown origin (IUO): data from a prospective study. Ann Rheum Dis. 2018 Jan;77(1):70-77
Działy:
Doniesienia naukowe
Aktualności
Badanie obrazowe PET-CT jest narzędziem diagnostycznym stosowanym między innymi w diagnostyce FUO, często z dobrym efektem (aczkolwiek dotychczasowe doniesienia dotyczą małych grup chorych lub pojedynczych przypadków). Badanie to łączy technikę obrazowania o wysokiej rozdzielczości (CT- komputowa tomografia) z jednoczesną oceną zmian metabolizmu glukozy w poszczególnych tkankach (PET- tomografia emisyjna pozytonowa, z zastosowaniem znacznika fludeoksyglukozy -FDG).
Gorączkę o nieznanej przyczynie (ang.FUO) definiuje się jako stan utrzymującej się lub nawracającej gorączki >38.3°C , trwający powyżej 3 tygodni, gdy mimo prowadzonych badań diagnostycznych nie udaje się ustalić jej etiologii. Zapalenie o nieznanej przyczynie (ang. IUO) stwierdza się u chorych z długotrwale podwyższonymi parametrami stanu zapalnego, jednakże nie spełniających kryteriów FUO.
Postępowanie w obu stanach klinicznych jest zbliżone i ma na celu ustalenie etiologii FUO/IOU. Potencjalne przyczyny można podzielić następująco: 1. infekcyjne, 2. nowotworowe, 3. nieinfekcyjne, 4. różne.
Zaplanowanie procesu diagnostycznego w przypadku FUO i IUO pozostaje sporym wyzwaniem nawet w doświadczonych specjalistycznych ośrodkach klinicznych. Niekiedy mimo wykonania wielu badań ostatecznie nie udaje się ustalić przyczyny dolegliwości (może to dotyczyć nawet do 50% pacjentów z FUO/IUO).
Ośrodek kliniczny w Niemczech w Erlangen przeprowadził badanie PET-CT u 240 chorych przyjętych do oddziału z rozpoznaniem FUO/IUO lub ex FUO/IUO (tzn. w chwili przyjęcia u pacjentów nie stwierdzano objawów charakterystycznych dla FUO/IUO, ale występowały one w przeszłości i były powodem kierowania chorego do diagnostyki szpitalnej). Diagnozę ustalono u 190 chorych (79.2%). Najczęstsze w grupie FUO było rozpoznanie choroby Stilla - 15.3%, w grupie IUO zapalenie dużych naczyń (large vessel vasculitis, LVV)-21.1% oraz polimialgia reumatyczna- 18.3%, natomiast u chorych ex FUO/IUO choroba związana z IgG4 (15.4%). U 136 chorych (56.7%) PET-CT był pozytywny i pomocny w ustaleniu rozpoznania.
Odnotowano również przypadki fałszywie negatywnego badania PET-CT m. in. u chorych z izolowanym zapaleniem tętnicy skroniowej (LVV) oraz zapaleniem tętnicy w przebiegu ch. Takayasu. Stosunkowo dużo (30%) stwierdzono badań fałszywie pozytywnych, były to głównie obrazy wzmożonego metabolizmu w obrębie szpiku kostnego i węzłów chłonnych będące wynikiem przewlekłego stanu zapalnego.
Autorzy podkreślają, że aktualnie jest to największe badanie dotyczące przydatności wykonywania PET-CT u chorych z FUO/IUO. Celem tego badania było także ustalenie w jakiej grupie chorych może się ono okazać szczególnie przydatne. Czynnikiem predykcyjnym ustalenia diagnozy na podstawie PET-CT w badanej grupie był wiek powyżej 50 lat, CRP > 30mg/L oraz brak gorączki. Autorzy stworzyli na podstawie swoich doświadczeń schemat postępowania diagnostycznego u pacjentów z FUO/IUO, w którym uwzględnili „skróconą ścieżkę” kierowania na badanie PET-CT chorych powyżej 50r.ż., z CRP >30mg/L i bez gorączki.
Wykorzystanie badania PET-CT w diagnostyce FUO/IUO może przyspieszyć postawienie właściwej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia co wpłynie z kolei na skrócenie czasu hospitalizacji, a także odstąpienie od innych, często inwazyjnych, procedur diagnostycznych, oszczędzając koszty oraz cierpienia chorego.
Postępowanie w obu stanach klinicznych jest zbliżone i ma na celu ustalenie etiologii FUO/IOU. Potencjalne przyczyny można podzielić następująco: 1. infekcyjne, 2. nowotworowe, 3. nieinfekcyjne, 4. różne.
Zaplanowanie procesu diagnostycznego w przypadku FUO i IUO pozostaje sporym wyzwaniem nawet w doświadczonych specjalistycznych ośrodkach klinicznych. Niekiedy mimo wykonania wielu badań ostatecznie nie udaje się ustalić przyczyny dolegliwości (może to dotyczyć nawet do 50% pacjentów z FUO/IUO).
Ośrodek kliniczny w Niemczech w Erlangen przeprowadził badanie PET-CT u 240 chorych przyjętych do oddziału z rozpoznaniem FUO/IUO lub ex FUO/IUO (tzn. w chwili przyjęcia u pacjentów nie stwierdzano objawów charakterystycznych dla FUO/IUO, ale występowały one w przeszłości i były powodem kierowania chorego do diagnostyki szpitalnej). Diagnozę ustalono u 190 chorych (79.2%). Najczęstsze w grupie FUO było rozpoznanie choroby Stilla - 15.3%, w grupie IUO zapalenie dużych naczyń (large vessel vasculitis, LVV)-21.1% oraz polimialgia reumatyczna- 18.3%, natomiast u chorych ex FUO/IUO choroba związana z IgG4 (15.4%). U 136 chorych (56.7%) PET-CT był pozytywny i pomocny w ustaleniu rozpoznania.
Odnotowano również przypadki fałszywie negatywnego badania PET-CT m. in. u chorych z izolowanym zapaleniem tętnicy skroniowej (LVV) oraz zapaleniem tętnicy w przebiegu ch. Takayasu. Stosunkowo dużo (30%) stwierdzono badań fałszywie pozytywnych, były to głównie obrazy wzmożonego metabolizmu w obrębie szpiku kostnego i węzłów chłonnych będące wynikiem przewlekłego stanu zapalnego.
Autorzy podkreślają, że aktualnie jest to największe badanie dotyczące przydatności wykonywania PET-CT u chorych z FUO/IUO. Celem tego badania było także ustalenie w jakiej grupie chorych może się ono okazać szczególnie przydatne. Czynnikiem predykcyjnym ustalenia diagnozy na podstawie PET-CT w badanej grupie był wiek powyżej 50 lat, CRP > 30mg/L oraz brak gorączki. Autorzy stworzyli na podstawie swoich doświadczeń schemat postępowania diagnostycznego u pacjentów z FUO/IUO, w którym uwzględnili „skróconą ścieżkę” kierowania na badanie PET-CT chorych powyżej 50r.ż., z CRP >30mg/L i bez gorączki.
Wykorzystanie badania PET-CT w diagnostyce FUO/IUO może przyspieszyć postawienie właściwej diagnozy i wdrożenie odpowiedniego leczenia co wpłynie z kolei na skrócenie czasu hospitalizacji, a także odstąpienie od innych, często inwazyjnych, procedur diagnostycznych, oszczędzając koszty oraz cierpienia chorego.
