Choroba zwyrodnieniowa rąk - aspekt psychologiczny ważnym elementem terapii
Autor: Aleksandra Lang
Data: 01.04.2016
Źródło: Liu R, Damman W, Kaptein AA, Rosendaal FR, Kloppenburg M. Coping styles and disability in patients with hand osteoarthritis. Rheumatology (Oxford). 2016 Mar;55(3):411-8. Moe RH, Iversen MD. Active approach to hand osteoarthritis. Rheumatology (Oxford). 2
Choroba zwyrodnieniowa (chzs) rąk dotyka około 11% populacji, będąc jednym z najczęstszych schorzeń układu ruchu. Dolegliwości bólowe i deformacje w typowej lokalizacji proksymalnych i dystalnych stawów międzypaliczkowych oraz stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka w istotny sposób wpływają na jakość życia.
Liu i wsp. opublikowali wyniki badania analizującego wpływ czynników zależnych bezpośrednio od zmian stawowych oraz sposobu radzenia sobie z chorobą na stopień sprawności chorego z chzs rąk. Oceny dokonano za pomocą kwestionariusza CORS (Coping with Rheumatic Stressors), analizującego strategie postawy wobec podstawowych problemów w chorobach stawów: bólu, ograniczenia sprawności i samodzielności. W sumie w badaniu wzięło udział ponad 300 chorych, w tym 88% kobiet. Wykazano, że czynnikami związanymi z niepełnosprawnością były ból i ograniczenie sprawności wynikające z choroby, a także bierna postawa wobec dolegliwości związanych z chorobą i zmniejszenie aktywności.
Pomimo znaczącego wpływu na jakość życia oraz sprawność chorych, wiedza dotycząca efektywnego postępowania w chzs rąk, w porównaniu do chzs o innej lokalizacji, jest nadal ograniczona. Zalecane metody postępowania obejmują leczenie objawowe (przeciwbólowe), urządzenia wspomagające (np. ortezy) oraz fizykoterapię. Jak wskazują wyniki badań tak zwana "aktywna postawa" wobec choroby przejawiająca się radzeniem sobie z bólem, czynna postawa pomimo ograniczeń (bólowych, funkcjonalnych) wynikających z choroby, zwracanie uwagi na pozytywne aspekty, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach związane są z mniejszym nasileniem objawów choroby. Natomiast postawa bierna związana z niepodejmowaniem aktywności, czy przenoszeniem jej na inne osoby w dłuższej perspektywie związana jest nasileniem dolegliwości bólowych, progresją niepełnosprawności oraz negatywnym nastrojem. Stąd wniosek płynący dla lekarza praktyka - istnieje możliwość optymalizacji terapii poprzez zindywidualizowane, poparte aspektem psychologicznym (psychoedukacja) podejście do choroby, zaktywizowanie chorego do radzenia sobie oraz pozytywne nastawienie.
Pomimo znaczącego wpływu na jakość życia oraz sprawność chorych, wiedza dotycząca efektywnego postępowania w chzs rąk, w porównaniu do chzs o innej lokalizacji, jest nadal ograniczona. Zalecane metody postępowania obejmują leczenie objawowe (przeciwbólowe), urządzenia wspomagające (np. ortezy) oraz fizykoterapię. Jak wskazują wyniki badań tak zwana "aktywna postawa" wobec choroby przejawiająca się radzeniem sobie z bólem, czynna postawa pomimo ograniczeń (bólowych, funkcjonalnych) wynikających z choroby, zwracanie uwagi na pozytywne aspekty, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach związane są z mniejszym nasileniem objawów choroby. Natomiast postawa bierna związana z niepodejmowaniem aktywności, czy przenoszeniem jej na inne osoby w dłuższej perspektywie związana jest nasileniem dolegliwości bólowych, progresją niepełnosprawności oraz negatywnym nastrojem. Stąd wniosek płynący dla lekarza praktyka - istnieje możliwość optymalizacji terapii poprzez zindywidualizowane, poparte aspektem psychologicznym (psychoedukacja) podejście do choroby, zaktywizowanie chorego do radzenia sobie oraz pozytywne nastawienie.
