123RF
Czy po niepowodzeniu leczenia RZS inhibitorem JAK warto włączyć kolejny lek z tej grupy?
Redaktor: Iwona Konarska
Data: 28.03.2023
Źródło: Pombo-Suarez M, Sanchez-Piedra C, Gómez-Reino J i wsp. After JAK inhibitor failure: to cycle or to switch, that is the question - data from the JAK-pot collaboration of registries. Ann Rheum Dis. 2023 Feb;82(2):175-181. doi: 10.1136/ard-2022-222835
Inhibitory kinazy JAK (iJAK) należą do celowanych leków modyfikujących przebieg choroby. Jest to najmłodsza grupa leków, ale reprezentowana już przez kilka substancji leczniczych.
W Polce dostępne są tofacytynib, baricytynib i upadacytynib. W praktyce klinicznej bardzo często iJAK włączany jest do leczenia u chorych po niepowodzeniu kliku leków biologicznych. Czy zatem po ewentualnym niepowodzeniu pierwszego iJAK warto sięgnąć po kolejny lek z tej grupy?
Takie dylematy mieli reumatolodzy wielu ośrodków reumatologicznych. Aby rozwiązać ten problem, powstała poważna analiza naukowa. Przy współpracy międzynarodowej połączono dane 17 rejestrów, uzyskując grupę 2000 chorych leczonych iJAK, u których ta terapia okazała się nieskuteczna lub konieczne było jej zaprzestanie z powodu działań niepożądanych leku. U 365 chorych ponowiono iJAK („leczenie w cyklu”), u 1365 chorych zastosowano leki biologiczne („przełączenie leczenia”).
Badanie miało charakter prospektywny, ale nie było randomizowane. Chorzy, którzy otrzymali kolejny iJAK, byli starsi i w przeszłości stosowali większą liczbę leków biologicznych. Po dwóch latach leczenia porównano stopień kontynuacji terapii w zależności od przyjętej strategii. Strategia cyklicznego leczenie iJAK oraz przełączenia na lek biologiczny wykazała podobną skuteczność i bardzo zbliżoną skalę utrzymania leku (z dyskretną przewagą na rzecz iJAK). W przypadku iJAK zaobserwowano również, iż jeśli przyczyną zakończenia terapii poprzednim iJAK było działanie niepożądane, to było bardziej prawdopodobne, iż przy drugim iJAK odstawienie leku będzie spowodowane działaniem niepożądanym, z kolei jeżeli była wcześniej nieskuteczność, to przy drugim iJAK przyczyną zaprzestania leczenia najprawdopodobniej będzie również nieskuteczność.
Przedstawiona praca może realnie pomóc reumatologom w podejmowaniu decyzji odnośnie ustalania terapii. Populacja pacjentów, którą uwzględniono w tej analizie, to chorzy z tzw. codziennej praktyki. Jednocześnie z uwagi na problem, który tutaj próbowano rozstrzygnąć – grupa badana to najtrudniejsza grupa chorych z RZS: osoby w starszym wieku, z licznymi chorobami współistniejącymi, z ciężkim przebiegiem choroby i nieskutecznością wielu leków. Mimo iż badanie nie miało charakteru randomizowanego badania klinicznego, to ma dużą wartość użytkową.
Przy wyborze iJAK należy zgodnie z rekomendacjami uwzględnić profil bezpieczeństwa leku.
Opracowanie dr n. med. Ewa Morgiel
Takie dylematy mieli reumatolodzy wielu ośrodków reumatologicznych. Aby rozwiązać ten problem, powstała poważna analiza naukowa. Przy współpracy międzynarodowej połączono dane 17 rejestrów, uzyskując grupę 2000 chorych leczonych iJAK, u których ta terapia okazała się nieskuteczna lub konieczne było jej zaprzestanie z powodu działań niepożądanych leku. U 365 chorych ponowiono iJAK („leczenie w cyklu”), u 1365 chorych zastosowano leki biologiczne („przełączenie leczenia”).
Badanie miało charakter prospektywny, ale nie było randomizowane. Chorzy, którzy otrzymali kolejny iJAK, byli starsi i w przeszłości stosowali większą liczbę leków biologicznych. Po dwóch latach leczenia porównano stopień kontynuacji terapii w zależności od przyjętej strategii. Strategia cyklicznego leczenie iJAK oraz przełączenia na lek biologiczny wykazała podobną skuteczność i bardzo zbliżoną skalę utrzymania leku (z dyskretną przewagą na rzecz iJAK). W przypadku iJAK zaobserwowano również, iż jeśli przyczyną zakończenia terapii poprzednim iJAK było działanie niepożądane, to było bardziej prawdopodobne, iż przy drugim iJAK odstawienie leku będzie spowodowane działaniem niepożądanym, z kolei jeżeli była wcześniej nieskuteczność, to przy drugim iJAK przyczyną zaprzestania leczenia najprawdopodobniej będzie również nieskuteczność.
Przedstawiona praca może realnie pomóc reumatologom w podejmowaniu decyzji odnośnie ustalania terapii. Populacja pacjentów, którą uwzględniono w tej analizie, to chorzy z tzw. codziennej praktyki. Jednocześnie z uwagi na problem, który tutaj próbowano rozstrzygnąć – grupa badana to najtrudniejsza grupa chorych z RZS: osoby w starszym wieku, z licznymi chorobami współistniejącymi, z ciężkim przebiegiem choroby i nieskutecznością wielu leków. Mimo iż badanie nie miało charakteru randomizowanego badania klinicznego, to ma dużą wartość użytkową.
Przy wyborze iJAK należy zgodnie z rekomendacjami uwzględnić profil bezpieczeństwa leku.
Opracowanie dr n. med. Ewa Morgiel
