Powikłania terapii cyklofosfamidem – wpływ na płodność

Wprowadzenie do terapii chorób reumatycznych cyklofosfamidu (CFS) stanowiło istotny postęp w leczeniu tych schorzeń. Niestety stosowanie leku obarczone jest szeregiem odległych w czasie działań niepożądanych, w tym bezpłodnością oraz przedwczesną menopauzą.

Badacze z Medical University of South Carolina (USA) poddali ocenie problem zdolności rozrodczych wśród pacjentek z rozpoznaniem schorzeń reumatycznych (toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa, układowe zapalenia naczyń) z wcześniejszą ekspozycją na działanie CFS oraz niestosujących tego leku. Wszystkie analizowane przypadki kliniczne obejmowały pacjentki z rozpoznaniem ustalonym przed 35 rokiem życia (n=43, średnia wieku 32 lata). Za pośrednictwem kwestionariusza oceniano plany dotyczące posiadania potomstwa, regularność cyklu miesięcznego, występowanie bezpłodności oraz dotychczasowy wywiad dotyczący ciąż. Analizowano również wpływ przyjmowanego GnRH-a (gonadotropin-releasing hormone agonists, agonistów uwalniania gonadotropin), stosowanego celem zapobiegania/zmniejszenia ryzyka bezpłodności przez pacjentki leczone CFS. W grupie chorych leczonych CFS, pacjentki u których wystąpiło zatrzymanie miesiączek, były starsze w chwili włączenia do badania oraz włączenia CFS, a także otrzymały większą skumulowaną dawkę leku w porównaniu do badanych miesiączkujących. U kobiet leczonych CFS, u których nie stosowano GnRH-a częściej obserwowano nierodzenie oraz częściej występowały problemy z zajściem w ciążę, w porównaniu do pacjentek stosujących równocześnie z CFS GnRH-a. Ciąże po ekspozycji na działanie CFS związane były z występowaniem powikłań (poronienie, poród przedwczesny). Stosowanie CFS obarczone jest możliwością przedwczesnego wypadnięcia funkcji hormonalnej oraz bezpłodnością. Wydaję się iż ryzyko powikłań może być mniejsze przy stosowaniu GnRH-a.