Próby zastosowania abataceptu w nefropatii toczniowej

Obserwacje związane ze stosowaniem ABA na modelach mysich nefropatii toczniowej (lupus nephritis, LN) oraz wcześniejsze doświadczenia z badania II fazy z zastosowaniem leku u pacjentów z toczniem układowym (SLE) i zapaleniem stawów, błon surowiczych oraz zmianami skórnymi w przebiegu choroby, pozwoliły na podjęcie próby oceny skuteczności i bezpieczeństwa zastosowania ABA w LN ze zmianami aktywnymi w klasie III i IV (klasyfikacja histopatologiczna).

Abatacept (ABA) jest lekiem biologicznym będącym inhibitorem drugiego sygnału. Poprzez wpływ na oddziaływanie cząstek CD28-CD80/86, hamuje drugi sygnał niezbędny do aktywacji limfocytów T. Obecnie lek zarejestrowany jest do leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów oraz młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów. Obserwacje związane ze stosowaniem ABA na modelach mysich nefropatii toczniowej (lupus nephritis, LN) oraz wcześniejsze doświadczenia z badania II fazy z zastosowaniem leku u pacjentów z toczniem układowym (SLE) i zapaleniem stawów, błon surowiczych oraz zmianami skórnymi w przebiegu choroby, pozwoliły na podjęcie próby oceny skuteczności i bezpieczeństwa zastosowania ABA w LN ze zmianami aktywnymi w klasie III i IV (klasyfikacja histopatologiczna). Ta grupa chorych z racji złego rokowania i dużego ryzyka progresji do schyłkowej niewydolności nerek wymaga intensywnego leczenia immunosupresyjnego. W badaniu II/III fazy, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo wzięło udział 298 chorych z rozpoznaniem SLE z aktywnymi zmianami klasy III i IV LN. Chorych randomizowano do 3 ramion badania: (1) placebo, (2) ABA w dawce odpowiadającej ok. 10mg/kg IV dostosowanej do masy ciała, (3) ABA w dawce 30mg/kg przez 3 miesiące, następnie 10mg/kg mc IV. We wszystkich analizowanych ramionach ABA dodawany był do uprzednio stosowanego leczenia (MMF+GKS) - z modyfikacją dawki MMF zgodnie z protokołem. Pierwotnym punktem końcowym badania była oceniana po 52 tygodniach terapii potwierdzona pełna odpowiedź - parametr złożony obejmujący: utrzymanie wartości GFR (≥90% wartości wyjściowej, jeżeli była prawidłowa lub ≥90% sprzed zaostrzenia) - potwierdzone w dwóch punktach czasowych, nieaktywny osad moczu, wskaźnik białko/kreatynina w moczu <30mg/mmol. Profil bezpieczeństwa był podobny wśród chorych otrzymujących ABA oraz MMF+GKS. Wyjątek stanowiła większa częstość infekcji herpes zoster o przebiegu umiarkowanym do ciężkiego oraz zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego, w ramionach stosujących ABA. Pomimo, iż nie osiągnięto założonego pierwotnego punktu końcowego, zaobserwowano korzystny wpływ leku na profil przeciwciał anty-dsDNA i poziom składowych dopełniacza. Wśród leczonych ABA z wyjściowym białkomoczem odpowiadającym zespołowi nerczycowemu, obserwowano ponadto większa redukcję białkomoczu, niż w ramieniu stosującym placebo.