Zaostrzenie SLE u pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek

Wcześniejsze obserwacje wskazują, że pacjenci ze schyłkową niewydolnością nerek w przebiegu tocznia rumieniowatego układowego (TRU), u których wdrożono leczenie nerkozastępcze, mają tendencję do uzyskania klinicznej i serologicznej remisji na przestrzeni czasu. Chociaż mechanizm tego zjawiska nie został w pełni poznany, postuluje się udział szeregu zmian na poziomie komórkowym, które można częściowo wiązać z procedurą dializoterapii. Pacjenci ci, obarczeni są również ryzykiem wystąpienia zaostrzenia choroby podstawowej.

Największe ryzyko wystąpienia zaostrzenia występuje we wczesnym okresie od wdrożenia leczenia nerkozastępczego (w 66% przypadków obserwowano zaostrzenia w okresie pierwszych dwóch lat). Najczęstszą manifestacja kliniczną nawrotu aktywności choroby podstawowej były objawy hematologiczne, zmiany skórno-śluzówkowe oraz stawowe. Mimo, że nie uzyskano istotności statystycznej, obserwacje wskazują na większe ryzyko wystąpienia zaostrzenia u mężczyzn (co można odnosić do gorszego rokowania i bardziej agresywnego przebiegu choroby w tej populacji chorych) oraz u chorych z obecną limfopenią. Niezależnymi czynnikami ryzyka zaostrzenia u chorych poddanych leczeniu nerkozastępczemu, okazały się być obecność zaburzeń hematologicznych w dotychczasowym przebiegu choroby (OR-3,79) oraz obecność przeciwciał antykardiolipinowych w klasie IgM (OR-4,39), których obecność związana jest między innymi z anemią hemolityczną. Kolejnym zidentyfikowanym czynnikiem ryzyka był młody wiek w chwili rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego (OR-0,92) oraz niskie stężenie składowej C4 dopełniacza (OR-9,7).
Wyniki oparto o retrospektywną ( lata 1993-2014) analizę 88 przypadków chorych na TRU poddanych leczeniu nerkozastępczemu, wśród których odnotowano 50 przypadków zaostrzeń choroby podstawowej o zróżnicowanej manifestacji klinicznej. Do grupy badanej włączono chorych z pozanerkową manifestacją zaostrzenia TRU, po trwającym co najmniej 3 miesiące leczeniu nerkozastępczym. Grupę kontrolą stanowili chorzy na TRU ze schyłkową niewydolnością nerek bez zaostrzeń TRU.