Artykuł poglądowy
Metody chirurgicznego leczenia wybranych chorób psychiatrycznych

Schorzenia psychiczne o ciężkim przebiegu, które są oporne na leczenie zachowawcze, takie jak zaburzenia obsesyjno-kompulsywne, depresja czy zespół Tourette’a, obecnie coraz częściej znajdują się w kręgu zainteresowania neurochirurga. Dzieje się tak dlatego, że coraz lepiej rozumie się ich podłoże neuropatofizjologiczne, a także dzięki coraz dokładniejszym technikom obrazowania mózgowia, w tym badaniom czynnościowym, badaniom aktywności określonych obszarów mózgu czy obrazowania dróg nerwowych. Zmienił się również charakter zabiegów neurochirurgicznych, stosowanych w chorobach sfery psychicznej – niesamowity postęp przyniosły metody neuromodulacyjne. Zabiegi z użyciem stymulatora do głębokiej stymulacji mózgu (DBS – deep brain stimulation) zyskują przewagę, dzięki możliwości modyfikacji leczenia w każdej chwili terapii czy definitywnego jej przerwania – wyłączenia stymulatora – w razie takiej konieczności. Obecnie precyzyjnie określonych jest kilka celów w obrębie mózgowia, gdzie potwierdzono skuteczność stosowania neuromodulacji w chorobach sfery psychicznej. Należą do nich przednia odnoga torebki wewnętrznej (OCD, depresja); pole 25. wg Brodmana (depresja); nucleus accumbens (jądro półleżące przegrody) (OCD, zespół Tourette’a, depresja); nerw błędny (depresja). Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie stosowanych metod neurochirurgicznych w leczeniu chorób sfery psychicznej ze szczególnym uwzględnieniem neuromodulacji.

Severe psychiatric illnesses of heavy course, refractory on conservative treatment, such as obsessive-compulsive disorder, depression or Tourette syndrome, are more and more frequently the subject of the neurosurgeon\'s interest. This is due to the increasingly better understanding of their neuropathological origin and the better visualization of the human brain, including functional investigations, investigations of activity of defined areas of the brain and illustrating the nervous pathways. The nature of neurosurgical interventions was changed in psychiatric diseases; neuromodulating methods brought amazing progress. The interventions using deep brain stimulation (DBS) bring an advantage due to the possibility of modification of the therapy in each moment even to the disconnection of the stimulating system if it is necessity. At present several aims in the brain are defined where the effectiveness of stimulations has been confirmed in psychiatric diseases. Those are: anterior limb of the internal capsule (OCD, depression); 25 Brodman’s field (depression); nucleus accumbens (OCD, Tourette syndrome, depression); vagus nerve (depression). The present article introduces neurosurgical methods in treatment of psychiatric diseases with special consideration of neuromodulation.