Rozpoznawanie zaburzeń funkcji poznawczych u pacjentów w podeszłym wieku w podstawowej opiece zdrowotnej

Autorki pracy dokonują oceny demograficznej społeczeństwa polskiego i prognozowanego udziału osób w podeszłym wieku w populacji pacjentów lekarza rodzinnego. Opierając się na danych demograficznych GUS i Eurostatu, podają, że wraz z wydłużaniem się życia rośnie ryzyko zachorowania na choroby typowe dla wieku podeszłego, w tym zaburzenia neuropoznawcze. Autorki wprowadzają rozróżnienie między zaburzeniami neuropoznawczymi związanymi z procesem chorobowym a zaburzeniami mającymi związek z wiekiem i fizjologicznym starzeniem się. Następnie systematyzują i definiują zaburzenia poznawcze, począwszy od związanych z wiekiem (aged-assosiated memory impairment – AAMI) oraz subiektywnym poczuciem pogorszenia pamięci (subjective memory impairment – SMI) przez łagodne zaburzenia poznawcze (mild cognitive impairment – MCI) do zaburzeń neuropoznawczych w chorobach neurodegeneracyjnych. W dalszej części pracy zwracają uwagę na współwystępowanie i różnicowanie zaburzeń poznawczych z zaburzeniami nastroju. Wymieniają zgłaszane skargi i charakterystyczne błędy popełniane przez pacjentów z powyższymi jednostkami chorobowymi. W końcowej części pracy autorki omawiają możliwości i wskazania do przesiewowego badania funkcji poznawczych w ramach podstawowej opieki zdrowotnej. Omawiają przykłady narzędzi neuropsychologicznych, takich jak Mini-Mental State Examination (MMSE), Montreal Cognitive Assessment (M^oCA), Addenbrooke’s Cognitive Examination (ACE-III), test rysowania zegara (Clock Drawing Test – CDT) oraz Skala Oceny Funkcji Poznawczych dla Lekarza Rodzinnego (The General Practitioner Assessment of Cognition – GPCOG) i Mini-Cog. Pracę kończy konkluzja, że – biorąc pod uwagę dotychczasowe dane i prognozy demograficzne – warto zwrócić uwagę na rolę przesiewowej diagnostyki funkcji poznawczych u pacjentów w podeszłym wieku.

In this paper the authors carry out a demographic analysis of the Polish society and the projected share of elderly people in the general practitioners’ patient population. Demographic data from Statistics Poland (GUS) and Eurostat suggest that with the increasing life expectancy, the risk of developing diseases typical for old age, including neurocognitive disorders, increases. The authors distinguish between neurocognitive disorders related to the disease process, age, and physiological aging. Then they systematise and define various manifestations of cognitive impairment, from age-associated memory impairment (AAMI) and a subjective sense of memory impairment (SMI), and mild cognitive impairment (MCI), to neurocognitive disorders in neurodegenerative diseases. Furthermore, the authors discuss the coexistence of cognitive disorders with mood disorders and introduce a distinction between them. They mention the patients’ complaints and typical mistakes made by patients who suffer from the discussed conditions. In the final part of the work, the authors discuss the possibilities and indications for screening of cognitive functions within the primary care setting. The discussed neuropsychological tools include the Mini Mental State Examination (MMSE), the Montreal Cognitive Assessment (M^oCA), the Addenbrooke’s Cognitive Examination (ACE-III), the Clock Drawing Test (CDT), the General Practitioner Assessment of Cognition (GPCOG), and Mini-Cog. In the conclusions, the authors state that in the light of the existing data and demographic forecasts it is worth emphasising the importance of screening diagnostics of cognitive functions in elderly patients.