Badania przesiewowe w kierunku raka prostaty

W New England Journal of Medicine opublikowano wyniki dużego badania oceniającego przydatność badań przesiewowych w kierunku raka prostaty. Badanie przeprowadzono u ponad 180 tysięcy mężczyzn z ośmiu europejskich krajów.

Przesiewowe badania populacyjne mające na celu rozpoznanie raka prostaty i przede wszystkim zmniejszenie umieralności pozostają tematem budzącym kontrowersje. Wskazywano, iż zasadniczymi wadami takich badań przesiewowych są: brak potwierdzenia obecności raka wobec ograniczonej czułości biopsji stercza oraz – co najistotniejsze – „nadrozpoznawalność” raka gruczołu krokowego czyli wykrywanie raków niemających znaczenia klinicznego i niestanowiących uzasadnionego wskazania do leczenia radykalnego.
Wieloośrodkowe europejskie randomizowane badanie skriningowe w kierunku raku prostaty rozpoczęto w 1991 r. w Holandii i Belgii oraz w następujących krajach: Szwecja, Finlandia, Włochy, Hiszpania i Szwajcaria, które to kraje przystąpiły do badania w latach 1994-1998. Rekrutacje do badania zakończono w latach 1995 – 2003. W badaniu wzięło udział łącznie 182 160 mężczyzn w przedziale wiekowym 50-74. Mężczyznom włączonym do badania oznaczano poziom PSA w surowicy krwi i w przypadku jego podwyższenia wykonywano biopsję prostaty. Pierwszorzędowym punktem końcowym badania była ocena umieralności z powodu raka prostaty.
Po 11-letniej medianie obserwacji zanotowano 21% zmniejszenie ryzyka zgonu z powodu raka prostaty w grupie, w której prowadzono skrining w porównaniu do grupy kontrolnej (RR= 0.79; 95% CI, od 0,68 do 0,91; P=0,001). Natomiast nie zaobserwowano istotnej statystycznie różnicy w ogólnej umieralności pomiędzy dwoma grupami. Aby zapobiec jednemu zgonowi z powodu raka prostaty 1055 mężczyzn należałoby poddać badaniu przesiewowemu i 37 nowotworów musiałoby zostać wykrytych.