Czy wykonywanie kontrolnych biopsji u chorych z celiakią na diecie bezglutenowej ma sens?
Autor: Mariusz Bryl
Data: 18.05.2017
Źródło: Pekki H i wsp. Performing routine follow-up biopsy 1 year after diagnosis does not affect long-term outcomes in coesliac disease. Aliment Pharmacol Ther 2017, 11: 1459=-1468. PE/MB
Większość wytycznych zaleca wykonywanie kontrolnych biopsji dwunastnicy u chorych z celiakią po roku stosowania diety bezglutenowej. Zalecenie to nie jest jednak powszechnie realizowane w codziennej praktyce klinicznej. Na łamach czasopisma Alimentary Pharmacology and Therapeutics opublikowano ciekawą pracę, w której autorzy podjęli próbę odpowiedzi na pytanie, czy taka kontrola ma wpływ na długofalowy przebieg choroby.
W badaniu uczestniczyło 760 osób z celiakią. Badaną podgrupę podzielono w zależności od tego, czy po roku stosowania diety bezglutenowej przeprowadzano kontrolne biopsje dwunastnicy czy nie.
Wykazano, że u osób, u których wykonywano kontrolną ocenę częściej stwierdzano niedożywienie, a także chorzy ci charakteryzowali się cięższym przebieg choroby w momencie rozpoznania oraz częstszym występowaniem powikłań pozajelitowych (zapalenie stawów, osteoporoza). Rzadziej wykonywano kontrolne badania w podgrupie, w której rozpoznanie stawiano w ramach badań przesiewowych oraz u tych chorych, którzy objęci byli opieką prywatnego sektora służby zdrowia. W grupie, której poddawano kontroli stwierdzono, że bardziej zaawansowane zmiany histologiczne oraz wyższe miana badań immunologicznych wiązały się z niecałkowitą poprawą histologiczną po roku stosowania diety bezglutenowej. Co najważniejsze jednak, nie wykazano, aby wykonywanie kontrolnych biopsji wiązało się z lepszym przestrzeganiem diety bezglutenowej, nasileniem objawów, częstością złamań kości czy nowotworów.
Autorzy konkludują, że zarówno niewykonanie kontrolnych biopsji, jak i wykazanie braku całkowitej normalizacji obrazu histologicznego po roku stosowania diety bezglutenowej nie są powiązane z gorszym rokowaniem w perspektywie długoterminowej. Autorzy podkreślają jednak, że nie jest znany wpływ wdrażania takiego nadzoru lub nie na wieloletnie przeżycie chorych. Sugerują, że niewykonanie kontrolnego badania po roku leczenia dietetycznego nie wydaje się być błędem. Proponują, aby wdrażać bardziej zindywidualizowane zasady nadzoru i przeprowadzać kontrolne badania histologiczne po 2 – 5 latach leczenia w zależności od wyjściowego przebiegu choroby i odpowiedzi na dietę bezglutenową.
Wykazano, że u osób, u których wykonywano kontrolną ocenę częściej stwierdzano niedożywienie, a także chorzy ci charakteryzowali się cięższym przebieg choroby w momencie rozpoznania oraz częstszym występowaniem powikłań pozajelitowych (zapalenie stawów, osteoporoza). Rzadziej wykonywano kontrolne badania w podgrupie, w której rozpoznanie stawiano w ramach badań przesiewowych oraz u tych chorych, którzy objęci byli opieką prywatnego sektora służby zdrowia. W grupie, której poddawano kontroli stwierdzono, że bardziej zaawansowane zmiany histologiczne oraz wyższe miana badań immunologicznych wiązały się z niecałkowitą poprawą histologiczną po roku stosowania diety bezglutenowej. Co najważniejsze jednak, nie wykazano, aby wykonywanie kontrolnych biopsji wiązało się z lepszym przestrzeganiem diety bezglutenowej, nasileniem objawów, częstością złamań kości czy nowotworów.
Autorzy konkludują, że zarówno niewykonanie kontrolnych biopsji, jak i wykazanie braku całkowitej normalizacji obrazu histologicznego po roku stosowania diety bezglutenowej nie są powiązane z gorszym rokowaniem w perspektywie długoterminowej. Autorzy podkreślają jednak, że nie jest znany wpływ wdrażania takiego nadzoru lub nie na wieloletnie przeżycie chorych. Sugerują, że niewykonanie kontrolnego badania po roku leczenia dietetycznego nie wydaje się być błędem. Proponują, aby wdrażać bardziej zindywidualizowane zasady nadzoru i przeprowadzać kontrolne badania histologiczne po 2 – 5 latach leczenia w zależności od wyjściowego przebiegu choroby i odpowiedzi na dietę bezglutenową.
