Czynniki złego rokowania w zapaleniach naczyń związanych z przeciwciałami ANCA

Roczna śmiertelność w nieleczonych przypadkach zapaleń naczyń z przeciwciałami ANCA (AAV, ANCA associated vasculitis) może sięgać nawet 80%. Wprowadzenie leczenia immunosupresyjnego znacząco poprawia rokowanie i pozwala na uzyskanie remisji u 80% pacjentów, jednak często obserwuje się zaostrzenia (11-57%).

Wyniki dużych badań kohortowych analizujących potencjalne czynniki złego rokowania w AAV wskazują na płeć żeńską, rasę afroamerykańską, obecność przeciwciał anty-MPO oraz ciężką chorobę nerek, a według niektórych doniesień również na starszy wiek, jako czynniki zwiększające ryzyko oporności na leczenie. Natomiast obecność przeciwciał anty-PR3 oraz zajęcie górnych dróg oddechowych i płuc mogą być skojarzone z większą częstością zaostrzeń. W większości doniesienia opierają się o analizę populacji europejskiej lub amerykańskiej, co nakazuje ostrożność w odnoszeniu wyników do całego ogółu pacjentów. Wiadomo bowiem, że charakter obrazu klinicznego może różnić się w zależności od populacji (np. wśród Chińczyków postacie AAV są częściej MPO-ANCA dodatnie, a odpowiedź na leczenie immunosupresyjne u tych chorych jest gorsza). Opublikowane na łamach Arthritis and Rheumatism, wyniki analizy grupy pacjentów liczącej blisko 440 chorych (Chińczycy) - wskazują, że niezależnymi czynnikami ryzyka wystąpienia oporności na leczenie w tej populacji były podwyższone stężenie kreatyniny, zwiększone OB, bóle mięśniowe oraz leczenie glikokortykosteroidami oraz cyklofosfamidem. Ryzyko ponownego zaostrzenia związane było z zajęciem płuc i niskim stężeniem kreatyniny w surowicy (ostatnie znajduje również potwierdzenie w wynikach badań przeprowadzonych pod patronatem EUVAS). Częstość nawrotów, w omawianej populacji, wynosiła ok. 33% spośród chorych, u których uzyskano remisję, natomiast oporność na leczenie dotyczyła 10,7% badanych.