Udar u chorych z toczniem rumieniowatym układowym

U chorych z toczniem rumieniowatym układowym (TRU)zwiększone ryzyko udaru odnosi się do częstszego występowania typowych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych jak np. nadciśnienie tętnicze. Ponadto ważną rolę odgrywają inne czynniki bezpośrednio związane z objawami choroby: podwyższone markery zapalenia, skłonność do tworzenia zakrzepów w zespole antyfosfolipidowym, uszkodzenie funkcji nerek, stosowanie leków w tym przede wszystkim glikokortykosteroidów

Na podstawie rejestrów narodowych w Szwecji dokonano oceny jak częsty jest to problem w populacji osób z TRU oraz w populacji ogólnej. Grupę chorych stanowiło 3390 osób, u których odnotowano 126 udary. Do grupy kontrolnej włączono 16730 osób odpowiednio dobranych pod względem wieku, płci, miejsca zamieszkania i zaobserwowano u nich 340 udarów. Na podstawie wyliczeń statystycznych okazało się, że ryzyko względne udaru niedokrwiennego było ponad dwa razy wyższe wśród chorych z TRU względem grupy kontrolnej. Ponadto współczynnik ryzyka był wyższy dla kobiet poniżej 50 roku życia, a największą wartość ryzyka względnego dla udaru niedokrwiennego wyliczono w pierwszym roku obserwacji od momentu rozpoznania TRU (HR 3.7). Udar krwotoczny był u chorych z SLE również częstszy względem osób z grupy kontrolnej (HR 1,4), i występował w młodszym wieku w porównaniu z grupą kontrolną, a ryzyko względne było wyższe u chorych z dłuższym czasem choroby , co można odnosić do stosowania leków antykoagulacyjnych czy kumulowania efektu przewlekłego stanu zapalnego.

Mimo podwyższonego ryzyka udaru u chorych z TRU trzeba podkreślić, iż udar przed 60 rokiem życia jest rzadkim zjawiskiem i jednak statystycznie częściej zdarza się w późniejszym wieku. W grupie TRU po 60 roku życia odnotowano 17 udarów/ 1000 osobo-lat.

Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że już na początku trwania choroby, należy ustalić indywidualne ryzyko udaru u chorego na podstawie znanych czynników ryzyka, natomiast w dalszej przewlekłej opiece nad chorym, zwłaszcza po 60 roku życia optymalnie co roku przeprowadzać kolejny skryning, ze względu na wyższe ryzyko całkowite udaru u osób starszych. Konieczne są dalsze badania umożliwiające stworzenie narzędzi do oceny ryzyka udaru. Obecnie brakuje danych jakie znaczenie dla wystąpienia udaru mają poszczególne czynniki ryzyka, być może uda się w przyszłości ustalić markery choroby związane z udarem. Wdrożenie postępowania profilaktycznego w grupie ryzyka pozwoli na istotną poprawę w opiece nad chorymi.