Zmiany stawowe u pacjentów z rozpoznaniem łuszczycy stawowej bez objawów klinicznych zapalenia stawów

Łuszczyca należy do przewlekłych chorób autoimmunologicznych i może przebiegać pod różnymi postaciami klinicznymi: łuszczyca skórna, łuszczycowe zapalenie stawów, łuszczyca paznokci. Częstość występowania łuszczycy skórnej szacuje się na 2-3% populacji, natomiast łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS)- 0,3-1%.

U około 60% chorych z ŁZS zmiany skórne wyprzedzają chorobę zapalną narządu ruchu. Według aktualnie obowiązujących kryteriów CASPAR do rozpoznania ŁZS konieczne jest stwierdzenie zapalenia stawów obwodowych, zapalenia stawów kręgosłupa i stawów krzyżowo-biodrowych lub zapalenie przyczepów ścięgnistych (enthesitis). Jedną z charakterystycznych dla łuszczycy zmian stwowych (w odróżnieniu od RZS) jest tworzenie się wyrośli kostnych w miejscu przyczepu ścięgien (tzw. entezofitów). Przyczepy ścięgien mogą być miejscem tworzenia subklinicznych zmian u pacjentów z łuszczycą skóry. Prawdopodobne jest pojawianie się nieprawidłowości kostno-stawowych u osób z łuszczycą skóry bez klinicznych objawów zapalenia stawów. Grupa badaczy z Niemiec porównywała w badaniach obrazowych zmiany kostne u pacjentów z łuszczycą skóry bez ŁZS oraz u zdrowych osób ze szczególnym uwzględnieniem formowania dodatkowych struktur kostnych oraz powstawania nadżerek.
Wykonano badanie tomografii komputerowej o wysokiej rozdzielczości stawów śródręczno-paliczkowych u 55 pacjentów z łuszczycą skóry, u których nigdy nie występowały objawy zapalenia stawów lub przyczepów ścięgnistych oraz u 47 zdrowych ochotników. Badania obrazowe opisano pod kątem liczby i wielkości stwierdzanych nadżerek oraz entezofitów. U pacjentów z łuszczycą odnotowano istotnie większą liczbę entezofitów ( liczba całkowita uwidocznionych entezofitów: 306, średnia liczba przypadająca na 1 chorego 5.62±3.30) w porównaniu z osobami zdrowymi ( liczba całkowita – 138, średnia liczba/osobę 3.04±1.81; p<0.001). Entezofity były zlokalizowane głównie po stronie grzbietowej i dłoniowej głów kości śródręcza, w miejscu przyczepów ścięgien mięśni zginaczy i prostowników. Nadżerki występowały rzadko i niemal wyłącznie w po stronie promieniowej głowy drugiej kości śródręcza, nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w ilości opisanych nadżerek w obu badanych grupach.
W podsumowaniu autorzy badania zwracają uwagę na wspólny patomechanizm powstawania zmian w skórze i w stawach wskutek nieadekwatnej odpowiedź na bodziec mechaniczny czy mikrouraz. Tworzenie się entezofitów w miejscu przyczepów ścięgien określone zostało jako „głęboki objaw Köbnera”. Entezofity stwierdza się u pacjentów z łuszczycą skóry bez klinicznych objawów zapalenia stawów.