Artykuł poglądowy
Fenomen aktywności ruchowej w jadłowstręcie psychicznym – uwarunkowania biologiczne

Wzmożona aktywność fizyczna jest często obserwowanym zjawiskiem w przebiegu jadłowstrętu psychicznego (anorexia nervosa – AN). Intensywne ćwiczenia fizyczne wraz z dietą mają na celu zmniejszenie masy ciała poprzez dodatkowe spalenie kalorii. U części pacjentek obserwuje się również stałe wzmożenie napędu, często przez nie nieuświadamiane. Cecha ta jest uważana za coś odmiennego niż ćwiczenia. Ocena aktywności fizycznej pacjentki chorej na AN jest niezwykle trudna, wszelkie próby oszacowania czasu spędzanego na ćwiczeniach wydają się zawodne. Niewiele jest danych mówiących o znaczeniu tego objawu lub jego braku. Dotychczasowe badania nie ustaliły także jednoznacznie związku aktywności fizycznej z ryzykiem wystąpienia osteoporozy.
Cel pracy: Przegląd piśmiennictwa na temat fenomenu biologicznych aspektów nadmiernej aktywności w AN.
Materiał i metoda: Analizowano artykuły dostępne w bazie Medline ze słowami kluczowymi anorexia nervosa, hyperactivity, motor activity.
Wyniki: Przegląd aspektów neurobiologicznych oraz badań fenomenu zwiększonej aktywności w modelu zwierzęcym anoreksji. W analizowanych pracach użyto różnych metod oceny aktywności. Koncepcje neurobiologiczne próbują wyjaśnić to zjawisko dysregulacją osi HPA, wpływem układów związanych z oreksynami i leptyną, poparte badaniami głównie na szczurach (activity-based anorexia in rats).

Increased motor activity is a commonly described symptom in the course of anorexia nervosa. Dietary restrictions and intense physical exercise lead to reduction of body mass in the process of accelerating caloric consumption. Additionally a permanent increase of motor activity which is observed in some female patients is often not perceived by the patients. This feature is considered to be different from exercise. Assessment of physical activity in anorexia nervosa patients is extremely difficult. All attempts at estimating time spent on physical exercise seem to be unreliable. There is not much information about the significance of this symptom and about the lack of it. The research undertaken so far has not established unambiguous connections of motor activity to osteoporosis risk.
Objective: To review the literature concerning the hyperactivity phenomenon in anorexia nervosa patients.
Material and method: Articles from the Medline database were analyzed using the key words: anorexia nervosa, hyperactivity, motor activity.
Results: Neuropsychological aspects and the hyperactivity phenomenon in animal models of anorexia nervosa were reviewed. The authors used various methods to assess motor activity. Neurobiological concepts try to explain hyperactivity in terms of HPA dysregulation and the influence of orexin and leptin imbalance, based mainly on studies in rats – the activity-based anorexia model.