Artykuł poglądowy
Funkcjonowanie poznawcze osób z chorobą Parkinsona poddanych głębokiej stymulacji jądra niskowzgórzowego

Zabieg głębokiej stymulacji mózgu (deep brain stimulation – DBS) jest stosunkowo nowym sposobem terapii proponowanym pacjentom cierpiącym na chorobę Parkinsona, dla których tradycyjne leczenie preparatami lewodopy okazuje się niewystarczające lub też gdy doświadczają oni przykrych objawów ubocznych związanych z takim leczeniem (dyskinezy, fluktuacje). Skuteczność zabiegu w zakresie poprawy funkcjonowania motorycznego chorych została potwierdzona w wielu badaniach i jest niewątpliwym sukcesem. Wpływ zabiegu na funkcje poznawcze i emocjonalne wciąż jednak pozostaje kwestią kontrowersyjną. Istnieje wiele sprzecznych doniesień na ten temat. Celem niniejszego artykułu poglądowego jest próba zestawienia badań z zakresu funkcjonowania poznawczego pacjentów z chorobą Parkinsona, którzy zostali poddani zabiegowi głębokiej stymulacji jądra niskowzgórzowego. Obszar ten, jak dowiedziono w badaniach, wydaje się jednym z najlepszych celów stereotaktycznych, pozwalających na ograniczenie dobowych dawek lewodopy nawet do 84%. W artykule przedstawiono wpływ DBS na funkcje językowe, wzrokowo-przestrzenne, wykonawcze, pamięć, uwagę i koncentrację oraz globalny profil poznawczy prezentowany przez chorych. Podjęto także próbę wskazania czynników mogących mieć wpływ na pogorszenie funkcjonowania poznawczego po zabiegu.

Zapoznanie się z najnowszymi doniesieniami na temat funkcjonowania pacjentów po zabiegu DBS wydaje się ważne ze względu na bardziej świadomy wybór tego sposobu leczenia przez specjalistów oraz pacjentów. Ponadto może to wskazywać, jak ważna jest uważna, stała obserwacja i opieka nad pacjentem ze wszczepionym stymulatorem.

Deep brain stimulation surgery (DBS) is a relatively new method of therapy proposed to patients suffering from Parkinson’s disease (PD), especially when the traditional dopatherapy appears to be insufficient or when patients experience side effects associated with this kind of treatment (dyskinesias, fluctuations). The effectiveness of the surgery in improving motor functions has been confirmed in a number of studies. However, its impact on cognitive functions still remains a controversial issue. There are many contradictory reports in this area. The purpose of this review is to combine the previous studies about cognitive functioning of PD patients who underwent DBS surgery of the subthalamic nucleus. According to the previous studies, this area seems to be one of the best stereotactic targets and allows clinicians to reduce the daily doses of levodopa by up to 84%. The article presents previous reports about the influence of the surgery on the cognitive functions of verbal fluency, visuo-spatial, executive functions, memory, attention and concentration, and global cognitive profile presented by the patients. Furthermore, the possible factors that may have an impact on the deterioration in cognitive functions after the surgery are also discussed in this paper.

It seems that knowledge about latest reports about patients’ functioning after DBS surgery is important both for the specialist and the patients due to the more conscious choice of this method of treatment. What is more, this knowledge may indicate the importance of careful and constant observation of the patient who underwent the surgery.