eISSN: 2084-9885
ISSN: 1896-6764
Neuropsychiatria i Neuropsychologia/Neuropsychiatry and Neuropsychology
Bieżący numer Archiwum Artykuły zaakceptowane O czasopiśmie Rada naukowa Bazy indeksacyjne Prenumerata Kontakt Zasady publikacji prac
Panel Redakcyjny
Zgłaszanie i recenzowanie prac online
SCImago Journal & Country Rank
4/2012
vol. 7
 
Poleć ten artykuł:
Udostępnij:
streszczenie artykułu:

Artykuł poglądowy
Stres psychologiczny a stwardnienie rozsiane

Aleksandra Wolińska

Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012; 7, 4: 184–189
Data publikacji online: 2013/01/31
Pełna treść artykułu Pobierz cytowanie
 
W artykule dokonano przeglądu badań dotyczących związków między stresem a przebiegiem stwardnienia rozsianego (sclerosis multiplex – SM). Omówiono najczęściej weryfikowane hipotezy badawcze oraz trudności metodologiczne, z jakimi muszą się mierzyć badacze tego zagadnienia. Wyniki zaprezentowanych badań wskazują, że relacja między stresem a SM jest bardzo złożona i pośredniczy w niej wiele różnych czynników biologicznych oraz psychologicznych. Rozważa się znaczenie m.in.: częstości występowania oraz intensywności wydarzeń stresujących, strategii radzenia sobie ze stresem, infekcji wirusowych, aktywności układu sercowo--naczyniowego, immunologicznego czy też procesów neurodegeneracyjnych. Mówi się też o wzajemnej zależności między stresem a SM: stres może się przyczynić do zaostrzenia przebiegu choroby, ale też sama choroba jest dużym źródłem stresu.

Najnowsze hipotezy ogniskują się wokół wpływu stresu na powstanie zmian endokrynnych i immunologicznych oraz ich roli w dynamice choroby. Przesłankami do takiego wnioskowania są rezultaty badań nad wpływem stresu na układ immunologiczny za pośrednictwem osi podwzgórze–przysadka–nadnercza oraz autonomicznego układu nerwowego. Mimo wielu hipotez dotyczących aktywności osi podwzgórze–przysadka–nadnercza w przebiegu SM wciąż niewiele wiadomo na temat roli, jaką w dynamice SM odgrywają wzorce tej aktywności: czy sprzyjają progresji choroby czy też są konsekwencją procesów neurodegeneracyjnych. Dotychczasowa wiedza nie daje podstaw do jednoznacznych konkluzji, w jaki sposób stres przekłada się na odpowiedź biologiczną i związane z nią zaostrzenie się przebiegu choroby. Mimo swej niejednoznaczności wyniki dotychczasowych badań zachęcają do konkretnych interwencji terapeutycznych, których przykłady zostaną przedstawione w niniejszym artykule.

This article gives an overview of research on the correlation between the course of multiple sclerosis (MS) disease and stress. It also discusses the most frequently verified hypotheses and methodological difficulties that researchers must face. Results presented here indicate that the relationship between MS and stress is very complex and is dependent on a variety of biological and psychological factors. Importance of the following aspects is considered: the prevalence and intensity of stressful events, strategies to cope with stress, personality, viral infections, cardiovascular and immunological systems activity and neurodegenerative processes. The reciprocal relation between stress and MS is also analyzed. Recent hypotheses focus on the impact of stress on changes in endocrine and immunological systems and their role in the dynamics of the disease. The foundations of such reasoning are the results of studies on the effects of stress on the immune system via the hypothalamic-pituitary-adrenal axis (HPA) and autonomic nervous system. Although there are a number of hypotheses about the activity of the HPA in the course of MS, we still do not know whether it is conducive to progression of the disease or it is the consequence of neurodegenerative processes. All the knowledge gathered so far gives no grounds for an unequivocal conclusion on how stress influences the biological response and the worsening of the disease associated with it. In spite of their ambiguity, the results of previous studies encourage specific therapeutic interventions, examples of which the reader will find in this article.
słowa kluczowe:

stwardnienie rozsiane, stres, układ immunologiczny

© 2024 Termedia Sp. z o.o.
Developed by Bentus.