WHO. Liczba pielęgniarek się zwiększa, ale…

Globalna pielęgniarska siła robocza wzrosła z 27,9 miliona w 2018 r. do 29,8 miliona w 2023 r., ale nadal istnieją – zgodnie z raportem State of the World's Nursing 2025, opublikowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), Międzynarodową Radę Pielęgniarek (ICN) i partnerów – duże dysproporcje w dostępności pielęgniarek w różnych regionach i krajach.

Pielęgniarek coraz więcej, ale ciągle za mało

Nierówności w globalnej pielęgniarskiej sile roboczej sprawiają, że wiele osób na świecie nie ma dostępu do podstawowych usług zdrowotnych, co może zagrozić postępowi w kierunku powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (UHC), globalnego bezpieczeństwa zdrowotnego i celów rozwoju związanych ze zdrowiem.

Nowy raport opublikowany w Międzynarodowym Dniu Pielęgniarek dostarcza kompleksowej i aktualnej analizy ich siły roboczej na poziomie globalnym, regionalnym i krajowym. Konsolidując informacje z 194 państw członkowskich WHO, dowody wskazują na globalny postęp w zmniejszaniu niedoboru siły roboczej pielęgniarek z 6,2 miliona w 2020 r. do 5,8 miliona w 2023 r., przy prognozowanym spadku do 4,1 miliona do 2030 r. Jednak ogólny postęp nadal maskuje głębokie dysproporcje regionalne: około 78 proc. pielęgniarek na świecie jest skoncentrowanych w krajach reprezentujących zaledwie 49 proc. światowej populacji.

Kraje o niskich i średnich dochodach stoją przed wyzwaniami w zakresie ukończenia studiów, zatrudniania i zatrzymywania pielęgniarek w systemie opieki zdrowotnej i będą musiały zwiększyć krajowe inwestycje, aby tworzyć i utrzymywać miejsca pracy. Jednocześnie państwa o wysokich dochodach muszą być przygotowane na zarządzanie wysokim poziomem pielęgniarek przechodzących na emeryturę i dokonać przeglądu swojego uzależnienia od pielęgniarek kształconych za granicą, wzmacniając umowy dwustronne z krajami, z których rekrutują.

– Raport zawiera zachęcające wieści, za które gratulujemy państwom, które czynią postępy. Nie możemy jednak ignorować nierówności, które cechują globalny krajobraz pielęgniarski. W Międzynarodowym Dniu Pielęgniarek wzywam kraje i partnerów, aby wykorzystali ten raport jako drogowskaz, pokazujący nam, skąd przyszliśmy, gdzie jesteśmy teraz i dokąd musimy się udać – tak szybko, jak to możliwe – stwierdził dyrektor generalny WHO, dr Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Raport State of the World's Nursing 2025 (SoWN), oparty na danych zgłoszonych przez 194 kraje za pośrednictwem National Health Workforce Accounts, pokazuje 33-proc. wzrost liczby krajów zgłaszających dane od czasu ostatniej edycji w 2020 r. Zawiera szczegółowe profile krajów, które są obecnie dostępne publicznie online. Raport ujawnia złożone dysproporcje między krajami, regionami i kontekstami społeczno-ekonomicznymi. Dane i dowody mają na celu wsparcie dialogu prowadzonego przez kraje w celu kontekstualizacji ustaleń w politykach i działaniach.

Dzień Pielęgniarek i Położnych – skorzystaj z niższych cen na wybrane konferencje!Z okazji Międzynarodowego Dnia Pielęgniarek i Położnych przygotowaliśmy specjalną promocję! Od 12 do 14 maja wszystkie pielęgniarki i położne mogą skorzystać z rabatów sięgających niemal 70 procent na udział w wybranych konferencjach.

W dalszym ciągu są nierówności

– Raport wyraźnie ujawnia nierówności, które powstrzymują zawód pielęgniarki i stanowią barierę dla osiągnięcia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (UHC). Realizacja UHC zależy od prawdziwego uznania wartości pielęgniarek i wykorzystania ich mocy i wpływu, aby działały jako katalizatory pozytywnych zmian w naszych systemach opieki zdrowotnej – powiedziała Pam Cipriano, prezes International Council of Nurses.

Płeć i równość pozostają centralnymi kwestiami w pielęgniarstwie. Kobiety nadal dominują w zawodzie, stanowiąc 85 proc. globalnego personelu pielęgniarskiego.

Wyniki sugerują, że jedna na siedem pielęgniarek na świecie – i 23 proc. w krajach o wysokich dochodach – urodziła się za granicą, co podkreśla zależność od migracji międzynarodowej. Natomiast odsetek ten jest znacznie niższy w krajach o wyższych średnich dochodach (8 proc.), niższych średnich dochodach (1 proc.) i niskich dochodach (3 proc.).

W miarę młoda kadra

Dane demograficzne dotyczące wieku i trendy emerytalne ujawniają mieszany obraz. Globalna kadra pielęgniarska jest stosunkowo młoda: 33 proc. pielęgniarek ma mniej niż 35 lat, w porównaniu z 19 proc., które prawdopodobnie przejdą na emeryturę w ciągu najbliższych 10 lat. Jednak w 20 krajach – głównie o wysokich dochodach – oczekuje się, że emerytury przewyższą liczbę nowych pracowników, co budzi obawy o niedobory pielęgniarek i mniejszą liczbę doświadczonych pielęgniarek, które mogłyby pełnić rolę mentorów dla pielęgniarek na wczesnym etapie kariery.

Około dwóch trzecich (62 proc.) krajów zgłosiło istnienie ról pielęgniarstwa zaawansowanej praktyki – co oznacza znaczny postęp od 2020 r. (gdzie tylko 53 proc. zgłosiło role pielęgniarstwa zaawansowanej praktyki). Wykazano, że tego typu pielęgniarki zwiększają dostęp do opieki i jej jakość w wielu różnych środowiskach.

Położne zastąpią pielęgniarki? Szafranowicz odpowiedział Posłowie zaproponowali, aby położne, jako wysoko wykwalifikowane specjalistki w zakresie opieki nad kobietą i noworodkiem, mogły realizować również zadania pielęgniarskie – odniósł się do tego wiceminister zdrowia Jerzy Szafranowicz.

Raport podkreśla również poprawę w przywództwie pielęgniarskim: 82 proc. krajów zgłosiło, że ma starszego urzędnika rządowego ds. pielęgniarstwa, który zarządza personelem pielęgniarskim. Jednak możliwości rozwoju przywództwa pozostają nierówne. Podczas gdy 66 proc. krajów zgłasza, że takie inicjatywy są wdrożone, tylko 25 proc. państw o niskich dochodach oferuje ustrukturyzowany rozwój przywództwa.

Zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie pracowników pozostają obszarami budzącymi obawy. Tylko 42 proc. krajów biorących udział w badaniu ma przepisy dotyczące wsparcia zdrowia psychicznego pielęgniarek, pomimo zwiększonego obciążenia pracą i traumy doświadczonej w trakcie i po pandemii COVID-19. Zajęcie się tym jest niezbędne, aby zatrzymać wykwalifikowanych specjalistów i zapewnić jakość opieki.