Nowe opcje w leczeniu nowotworów ginekologicznych ►

– Nastąpił ogromny postęp w leczeniu nowotworów ginekologicznych – mamy nie tylko nowe leki, ale zależnie od bardzo dokładnej diagnostyki genetycznej i/lub histopatologicznej dzielimy je na podgrupy. Dzięki temu możemy pacjentkom zaplanować spersonalizowane i skuteczniejsze leczenie – mówiła w rozmowie z „Menedżerem Zdrowia” prof. Ewa Kalinka.

Na temat największych wyzwań pojawiających się podczas leczenia nowotworów ginekologicznych rozmawiamy z prof. dr hab. n. med. Ewą Kalinką, kierownikiem Kliniki Onkologii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki. Wywiad odbył się podczas kongresu Top Oncological Trends 2025.

Poniżej nagranie rozmowy, pod wideo spisana treść.

Jakie są obecnie w praktyce klinicznej największe wyzwania w leczeniu nowotworów ginekologicznych?

Podczas konferencji Top Oncological Trends mieliśmy okazję przedyskutować nowe opcje, które pojawiły się w leczeniu nowotworów ginekologicznych i co w związku z nimi stanowi dla nas szczególne wyzwanie. Kiedyś nowotwory jajnika były grupą chorób, w których mogliśmy zastosować tylko chemioterapię. Rak szyjki macicy – jeśli występował w postaci, w której nie nadawał się do radio- i chemioterapii bądź leczenia miejscowego – również był wielką porażką. Podobna sytuacja była w przypadku raka trzonu macicy – takie samo leczenie stosowaliśmy u wszystkich pacjentek. Dzisiaj widać ogromną różnicę w leczeniu każdego z tych nowotworów, ponieważ dzielimy je na podgrupy zależne od bardzo dokładnej diagnostyki histopatologicznej lub genetycznej.

Dzisiaj głównym błędem i wyzwaniem, na które nie możemy sobie pozwolić, jest to, żeby pacjentka była niezdiagnozowana prawidłowo i szczegółowo, bo to ogranicza jej dostęp do leczenia.

W raku jajnika od wielu lat mamy doustne leki, inhibitory PARP, które zmieniły całkowicie prognozę większości naszych pacjentek i do dzisiaj są ogromnym wsparciem. Zastanawiamy się ciągle, co zrobić z platynoopornym rakiem jajnika – leczenie go w większości kończy się niepowodzeniem. W tym roku w Polsce wprowadzono kolejny nowy lek – w którym diagnostyka histopatologiczna pełni podstawową rolę – skierowany na receptor folianowy. U pacjentek z bardzo wysoką jego ekspresją powoduje, że możemy osiągnąć dużo lepsze wyniki. Jest on dostępny w Polsce i możliwy do zastosowania, zatem diagnostyka tego receptora powinna stanowić absolutny standard.

Do prawidłowego dobrania leczenia raka endometrium, który jest najczęstszym nowotworem wśród nowotworów kobiecych, kluczowe jest wykonanie diagnostyki molekularnej. Bez niej nie jesteśmy w stanie określić, do którego z 5 podtypów powinniśmy pacjentkę zakwalifikować. Ogranicza nam to dostęp do immunoterapii w przypadku choroby nawrotowej bądź rozsianej. Znajomość tego statusu jest fundamentalnie ważna i wymagana przez większość zapisów refundacyjnych.

W leczeniu raka szyjki macicy pojawiły się znakomite opcje dotyczące możliwości zastosowania immunoterapii, czyli leczenia, które wzmaga odpowiedź immunologiczną pacjentki na nowotwór i powoduje, że zaczyna zwalczać go własnymi siłami. To jest naprawdę znakomita metoda, którą znamy już z bardzo wielu innych nowotworów.

Natomiast w przypadku raku szyjki macicy ogromnym problemem jest to, że Polki ciągle nie szczepią siebie ani swoich dzieci przeciwko HPV. I to jest największe wyzwanie – przekonać rodziców dzieci, że warto je wyszczepić przeciwko HPV, powodując, że kolejna generacja młodych dorosłych będzie od tego nowotworu wolna.

Szczepienie przeciwko HPV ma być w Polsce w najbliższym czasie obowiązkowe. Czy to dobra strategia?

Znakomita. To strategia która została już wprowadzona przez bardzo wiele krajów na świecie. Wirus HPV odpowiada za ponad 90 proc. zachorowań na raka szyjki macicy, ale jest przyczyną także wielu przypadków raka prącia, odbytu, nowotworów regionu głowy i szyi i nowotworów przewodu pokarmowego. Dzisiaj uważa się, że jedna piąta wszystkich nowotworów regionów głowy i szyi – gardła, krtani – jest związana z infekcją HPV. Obowiązkowe szczepienie pozwoli nam wyeliminować ogromną część tych nowotworów.

Jak w tej chwili wygląda dostęp Polek do nowoczesnej diagnostyki, niezbędnej do zastosowania prawidłowego leczenia?

Dostępność jest niemała, ale zawsze proponuję przeprowadzenie kwalifikacji do leczenia na terenie ośrodków referencyjnych. Dysponują one bowiem nowoczesną diagnostyką i są w stanie pacjentce zaplanować dobre leczenie, które może być realizowane bliżej miejsca zamieszkania.

Przeczytaj także: „Gigantyczny postęp w leczeniu nowotworów ginekologicznych”.