Przygotowania przed kolejną pandemią

Finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt ERINHA-Advance zrzeszył laboratoria o wysokim stopniu hermetyczności, zdolne do pracy z groźnymi patogenami – powodującymi poważne choroby, przeciwko którym brak jest dostępnych metod leczenia czy szczepionek.

Grypa hiszpanka zabiła sto lat temu 50 milionów ludzi. Niedawne pojawienie się wirusów SARS, gorączki krwotocznej Ebola i Zika przypomniało światu o potencjalnym spustoszeniu, jakie może spowodować pandemia. Ostatnie epidemie obnażyły stopień podatności i nieprzygotowania naszego świata na wysoce zakaźne choroby.

Na początku tego samego roku, w którym w chińskim Wuhan wybuchło ognisko COVID-19, rozpoczęto realizację projektu ERINHA-Advance. Koordynowany przez Europejską infrastrukturę do badania czynników silnie patogennych (European Research Infrastructure on Highly Pathogenic Agents – ERINHA) projekt połączył czołowe europejskie obiekty o wysokim stopniu hermetyczności, obejmując swym zakresem 11 ogólnoeuropejskich partnerów z 8 państw członkowskich. Jego głównym celem było zapewnienie powodzenia europejskiej infrastrukturze do walki z czynnikami silnie patogennymi.

Aby projekt ERINHA Advance mógł zrealizować cel, jego zespół stworzył odpowiednie fundamenty, na których można było się oprzeć. Na początek opracował plany działania i strategie mające na celu zwiększenie swoich możliwości dzięki nowym członkom, zacieśnienie współpracy międzynarodowej i kontaktów ze środowiskiem przemysłowym, podpisanie umów o gwarantowanym poziomie usług z członkami oraz wzmocnienie ram ponadnarodowego dostępu do obiektów i usług ERINHA.

W czasie trwania projektu grono obiektów o wysokim stopniu hermetyczności (poziom 3. i 4.) ERINHA rozszerzono o sześciu nowych członków z 10 krajów i zapewniono do nich dostęp wszystkim badaczom realizującym odpowiednie projekty naukowe.

Jonathan Ewbank, dyrektor generalny i koordynator projektu ERINHA-Advance, wyjaśnia znaczenie projektu: – Będąc jedyną tego rodzaju infrastrukturą badawczą w Europie, a nawet na świecie, ERINHA zaspokaja krytyczną potrzebę dostępu do obiektów o wysokim stopniu hermetyczności i pomaga wysunąć UE na prowadzenie w zakresie doskonałości badawczej, konkurencyjności i gotowości do stawienia czoła zagrożeniom związanym z wysoce zakaźnymi chorobami.

Poprzez zapewnienie dostępu do obiektów i usług o wysokim stopniu hermetyczności ERINHA zrealizowano sześć projektów użytkowników. Mikroorganizmy zakaźne są pogrupowane zgodnie z klasyfikacją WHO według ich grupy ryzyka. Dwa projekty użytkowników przypisane do „grupy ryzyka 4” znacznie poszerzyły wiedzę na temat patofizjologii wirusa Nipah, a także wsparły przedkliniczny rozwój szczepionki poliwalentnej przeciwko wirusom gorączki krwotocznej Ebola, Marburg i Lassa.

Cztery inne projekty z „grupy ryzyka 3” wybrano po ogłoszeniu pilnego zaproszenia do składania wniosków w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Te poświęcone badaniom nad SARS-CoV-2 projekty ukierunkowane były w szczególności na diagnostykę i opracowanie metody leczenia.

Od lutego 2022 roku ERINHA koordynuje nowe finansowane przez UE działanie – „Integrated Service for Infectious Disease Outbreak Research” (ISIDORe) – oraz zapewnia bezpłatny dostęp do swoich obiektów i wiedzy specjalistycznej poprzez zaproszenia do składania wniosków w ramach projektu ISIDORe.

Jonathan Ewbank, będący koordynatorem również nowego działania, podsumowuje: – ISIDORe to nowe podejście do badań gotowości na wypadek epidemii w Europie. Wraz z naszymi licznymi partnerami zamierzamy wykazać, że ustanowienie specjalnego i zintegrowanego portfela usług infrastrukturalnych na potrzeby badań nad chorobami epidemicznymi może znacząco wpłynąć na krajobraz badań nad chorobami zakaźnymi w Europie, a w skali globalnej przyczynić się do zwiększenia gotowości Europy.