Zaburzenia mowy w chorobie Alzheimera

Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia u osób w wieku starszym. Szacuje się, że stanowi 60–70% wszystkich zaburzeń otępiennych. Jest chorobą zwyrodnieniową układu nerwowego o nie do końca poznanej przyczynie i mechanizmach powstawania i dotyczy 5–10% osób powyżej 60. roku życia i ok. 50% osób powyżej 85. roku życia.

Choroba Alzheimera jest zaburzeniem neurodegeneracyjnym o stosunkowo szybkim przebiegu, związanym z nieodwracalną utratą neuronów w różnych obszarach mózgu. Powoduje postępujące zmiany w zakresie czynności psychicznych i funkcji neurologicznych, prowadząc w ciągu kilku lat do inwalidztwa psychofizycznego i śmierci pacjenta.

Liczbę osób cierpiących na chorobę Alzheimera na świecie ocenia się na 15–21 mln. Szacuje się, że w Polsce otępienie typu Alzheimera dotyka 250 tys. osób, a porównywalna liczba pacjentów cierpi na inne postacie otępienia. We Francji liczba ta obecnie wynosi ok. 850 tys. pacjentów, a do 2020 r. wzrośnie do 1,2 mln. Obok wysuwających się na plan pierwszy deficytów pamięci typowych dla procesów otępiennych, pacjenta charakteryzują zaburzenia sfery językowej w postaci anomii, trudności z wykorzystaniem właściwych słów, używanie słów o znaczeniu ogólnym, nadmierne używanie zaimków, neologizmów, obniżenie sprawności leksykalnej i fluencji słownej.

W artykule omówiono zaburzenia komunikacji językowej oraz problemy artykulacyjne, które mają charakter progresywny i współwystępują z zaburzeniami innych wyższych funkcji psychicznych.

Alzheimer’s disease (AD) is the most frequent cause of dementia affecting older people. It is estimated that the illness constitutes about 60-70% of all dementing disorders. It is considered to be a degeneration of the nervous system whose causes and mechanism are still unclear. The disease affects 5-10% of people above the age of 60 and nearly 50% of those above 85.

Despite its defined clinical and neuropathological criteria, the aetiology and pathogenesis of the disease remain unclear. In terms of mechanisms that cause the disease to develop, a significant role is played by pathological processes triggered by genetic and environmental factors. The factors which contribute to AD development include old age, female gender, poor education, diabetes, and having a relative who has been diagnosed with the disease. Also, the patients show impaired communicative competence, the occurrence of logomania or reticence, perseveration, vocal paraphrases and finally a decline in reading and writing competence. It should be emphasised that no matter how long the process occurs, it results in a gradual loss of productive and receptive skills.

The present article describes the disturbances of language communication and articulatory problems, which are progressive and co-exist with disorders of other higher mental functions.