Badanie SMART-MR: zanik mózgu związany jest z ciężkim lub obustronnym zwężeniem tętnic szyjnych, ale nie ze zwężeniem umiarkowanym

W badaniu SMART-MR po średnim okresie obserwacji wynoszącym 4 lata stwierdzono występowanie związku pomiędzy ciężkim lub obustronnym zwężeniem tętnic szyjnych a zanikiem mózgu, ale nie wykazano podobnego związku dla zwężenia umiarkowanego czy zwiększenia grubości kompleksu intima-media.

Związek pomiędzy miażdżycą tętnic szyjnych a zanikiem mózgu został wykazany w oparciu o badania przekrojowe. W ramach prospektywnego badania SMART-MR (Second Manifestations of ARTerial disease-Magnetic Resonance) przeprowadzonego wśród pacjentów z objawową miażdżycą (w średnim wieku 58 lat, odchylenie standardowe 10 lat, 80% mężczyzn) wykonano początkowo obrazowanie mózgu techniką rezonansu magnetycznego (MR) u 1232 chorych (2001-2005), a następnie powtórzono je u 663 z nich (2006-2009). Określono objętość mózgu, istoty szarej i komór mózgowych. Przy okazji pierwszego badania MR oceniono grubość kompleksu błony środkowej i wewnętrznej tętnic szyjnych (intima-media) oraz stopień zwężenia światła tętnicy szyjnej. Zwężenie było kwalifikowane do grup: 0-50%, 50-70% (umiarkowane), >70% (ciężkie) oraz zależnie od występowania po jednej lub obu stronach.

Przekrojowa analiza danych wykazała, że zarówno zwiększenie grubości kompleksu intima-media, jak i zwężenie tętnicy szyjnej było związane ze względnym zmniejszeniem objętości mózgu i istoty szarej. Jednak badanie prospektywne po upływie 3.9 lat (średnia) nie wykazało korelacji pomiędzy zwiększeniem grubości kompleksu intima-media czy umiarkowanym zwężeniem tętnicy szyjnej a zanikiem mózgu. Tylko ciężkie oraz obustronne zwężenie tętnic szyjnych było związane z postępem zaniku mózgu (odpowiednio -0.52% i -0.94%) i kory mózgu (-0.75% i -1.34%).