Gabapentyna z naltrexonem jako leczenie kombinowane w uzależnieniach alkoholowych

Alkoholizm jest złożonym wieloobjawowym zaburzeniem. Występuje jako izolowany problem lub współwystępuje z różnorodnymi innymi zaburzeniami i chorobami psychicznymi np. depresją, schizofrenią.

W leczeniu zależności alkoholowej stosowanych jest aktualnie wiele leków (np. naltrexon, disulfiram, akamprozat , topiramat). Dotychczasowe wyniki badań klinicznych jak i obserwacje lekarzy praktyków potwierdzają fakt, iż leki te stosowane w monoterapii nie działają na wszystkich pacjentów lub wykazują jedynie częściową poprawę a nawet brak efektów leczenia.
Badacze Anton i wsp. przeprowadzili 16 tygodniowe badanie w którym założyli hipotezę, iż dołączenie do leczenia zależności alkoholowej gabapentyny może pomóc w zapobieganiu nawrotom uzależnienia jak i może zmniejszyć wczesne objawy występujące w abstynencji zwłaszcza takie jak bezsenność, wahania nastroju, drażliwość. W celu weryfikacji założonych hipotez badacze oceniali czy politerapia gabapentyna + naltrexon okazała się skuteczniejsza od monoterapii naltrexonem lub placebo w leczeniu wczesnej fazy abstynencji oraz czy ten efekt był długotrwały. W badaniu wzięło udział 150 osób leczonych z powodu zależności alkoholowej. Kryteriami włączenia do badania były: rozpoznanie zależności alkoholowej według klasyfikacji DSM-IV, kryteriami wykluczającymi z badania była zależność od innych niż alkohol substancji psychoaktywnych (z wyjątkiem nikotyny), aktualnie występujące myśli i zamiary samobójcze, niestabilna choroba somatyczna lub istnienie poważnych odchyleń w badaniach laboratoryjnych. Przed przystąpieniem do badania pacjenci byli zobowiązani do zachowania przynajmniej czterodniowej abstynencji. Pacjenci mieli wizyty kontrolne w 1, 2,3,4,6,8,10,12 i 16 tygodniu badania. Po randomizacji do badania placebo otrzymywało 50 osób, naltrexon (w dawce 50mg/d), 50 osób i odpowiednio grupa pacjentów (n=50) otrzymująca naltrexon (50mg/d)+ gabapentyna (do 1200mg/d). W pierwszych 6 tygodniach badania czas do pierwszego nawrotu picia najdłuższy był w grupie osób otrzymujących naltrexon-gabapentyna. Również w tej grupie pacjentów wykazano istotnie statystyczną lepszą jakość snu niż w pozostałych przyjmujących placebo lub monoterapię naltroxonem. Objawy uboczne były najmniej zaznaczone w grupie osób otrzymujących placebo. Osoby przyjmujące naltrexon + gabapentyna skarżyły się najczęściej na zwiększoną senność w ciągu dnia oraz zawroty głowy.
Autorzy artykułu w podsumowaniu zaznaczyli iż ze względu na obserwowaną dłuższą abstynencję oraz poprawę jakości snu u osób w politerapii naltrexon + gabapentyna względem monoterapii warto rozważyć takie połączenie leków w terapii osób z zespołem zależności, szczególnie u pacjentów ze skargami na wielorakie objawy odstawienie w trakcie leczenia naltroxonem.

Bibliografia dla zainteresowanych

1. A randomized double-blind pilot trial of gabapentin versus placebo to treat alcohol dependence and comorbid insomnia. Alcohol Clin Exp Res. 2008
2. A randomized double-blind pilot trial of gabapentin versus placebo to treat alcohol dependence and comorbid insomnia. Brower KJ, Myra Kim H, Strobbe S, Karam-Hage MA, Consens F, Zucker RA. Alcohol Clin Exp Res. 2008 Aug; 32(8):1429-38.
3. Gabapentin reduces alcohol consumption and craving: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. J Clin Psychiatry. 2007
4. A double-blind evaluation of gabapentin on alcohol effects and drinking in a clinical laboratory paradigm. Alcohol Clin Exp Res. 2007
5. A double-blind evaluation of gabapentin on alcohol effects and drinking in a clinical laboratory paradigm. Myrick H, Anton R, Voronin K, Wang W, Henderson S. Alcohol Clin Exp Res. 2007;31(2):221-7.
6. The status of naltrexone in the treatment of alcohol dependence: specific effects on heavy drinking. J Clin Psychopharmacol. 2006
7. The status of naltrexone in the treatment of alcohol dependence: specific effects on heavy drinking. Pettinati HM, O'Brien CP, Rabinowitz AR, Wortman SP, Oslin DW, Kampman KM, Dackis CA. J Clin Psychopharmacol. 2006 Dec; 26(6):610-25.
8. A synopsis of the pharmacological rationale, properties and therapeutic effects of depot preparations of naltrexone for treating alcohol dependence. Expert Opin Pharmacother. 2006