Rituximab w leczeniu śródmiąższowej choroby płuc

Na łamach Rheumatology opublikowano wyniki retrospektywnego, jednoośrodkowego (North Bristol NHS) badania obserwacyjnego dotyczącego stosowania rituximabu (RTX) u chorych na śródmiąższową chorobę płuc w przebiegu układowych chorób tkanki łącznej (z wyłączeniem pacjentów chorych na reumatoidalne zapalenie stawów), u których nieskuteczne okazało się konwencjonalne postępowanie terapeutyczne (doustne leki immunosupresyjne, dożylne wlewy cyklofosfamidu i metyloprednizolonu).

W sumie przeanalizowano historie 24 chorych (10 z zespołem antysyntetazowym, po 3 z zapaleniem skórno-mięśniowym i twardziną układową, po 2 z zespołem Sjogrena i toczniem układowym), na przestrzeni lat 2009-2015. We wszystkich badanych przypadkach nie obserwowano odpowiedzi na leczenie po zastosowaniu standardowego postępowania - notowano dalszą progresję upośledzenia czynności płuc ze spadkiem wartości FVC oraz DLCO w badaniach czynnościowych. Po zastosowaniu RTX (według schematu: 1g w dniach 0 i 14) obserwowano stabilizację wartości DLCO (średnia zmiana +2,1%) oraz poprawę w zakresie FVC (średnia zmiana +4,1%). U 13/22 obserwowano stabilizację lub poprawę w zakresie obrazu radiologicznego zmian śródmiąższowych. U 9/22 chorych wystąpiła progresja zmian płucnych. Badanie nie daje jednoznacznej odpowiedzi, którzy z pacjentów (które układowe choroby tkanki łącznej), mogą odnieść największą korzyść z zastosowania RTX. Na podstawie obserwacji wspomnianej mało licznej grupy chorych, wydaje się, że populacja chorych z zapaleniem mięśni/zespołem antysyntetazowym najlepiej odpowiedziała na leczenie RTX - istotnie większa poprawa dotycząca FVC i DLCO, w porównaniu do pozostałych badanych. Zaobserwowano ponadto, że chorzy, u których nie stwierdzono typowych dla myositis przeciwciał, nie odpowiedzieli na leczenie RTX. Pozostaje to w łączności z wcześniejszymi wynikami badań, w których obecność przeciwciał antysyntetazowych była czynnikiem predykcyjnym odpowiedzi na leczenie RTX (badanie RIM -Rituximab In Myositis). Przydatność RTX w leczeniu śródmiąższowej choroby płuc, szczególnie w odniesieniu do różnych jednostek chorobowych, spośród układowych chorób tkanki łącznej, wymaga szerszych badań.