Minimalna encefalopatia wątrobowa – niedoceniane powikłanie przewlekłej choroby wątroby
Redaktor: Arleta Czarnik
Data: 06.08.2021
Minimalna encefalopatia wątrobowa jest często występującym, choć rzadko rozpoznawanym powikłaniem marskości wątroby. Ma negatywny wpływ na funkcjonowanie pacjentów i śmiertelność. W terapii, oprócz leczenia zasadniczej choroby wątroby, najczęściej stosuje się laktulozę i rifaksyminę.
Encefalopatia wątrobowa, będąca zespołem objawów neurologiczno-psychiatrycznych, obejmuje spektrum zaburzeń od zmian subklinicznych do jawnych. Należą do nich potencjalnie odwracalne zaburzenia neuropsychiatryczne stanowiące częste powikłanie zarówno u pacjentów z ostrymi, jak i przewlekłymi chorobami wątroby. Do dysfunkcji poznawczych związanych z encefalopatią wątrobową zalicza się zaburzenia procesów pamięci, uwagi, funkcji wykonawczych, werbalnych oraz wzrokowo-przestrzennych. Wystąpienie objawów ciężkiej postaci encefalopatii u pacjentów z marskością wątroby wiąże się z bardzo wysoką, przekraczającą 50% śmiertelnością w ciągu najbliższego roku.
Minimalna encefalopatia wątrobowa (MEW) jest istotnym i często występującym, choć rzadko rozpoznawanym powikłaniem marskości wątroby. Stwierdza się ją u 30–80% chorych z marskością wątroby, a jej obecność zwiększa ryzyko wystąpienia jawnej encefalopatii, wiąże się z krótszym czasem przeżycia i większą śmiertelnością w porównaniu z pacjentami z marskością wątroby bez MEW. Minimalna encefalopatia wątrobowa zwiększa ryzyko wypadków komunikacyjnych, upadków, wypadków podczas obsługi maszyn. Trudności w jej rozpoznawaniu wynikają z braku ewidentnych objawów klinicznych, przy współistniejących zaburzeniach funkcji poznawczych i psychomotorycznych. W diagnostyce MEW wykorzystuje się testy neuropsychologiczne badające sprawność psychomotoryczną, procesy uwagi i pamięć, a także testy neurofizjologiczne oceniające funkcję ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Obecnie nie ma badań laboratoryjnych lub obrazowych, które pozwoliłyby na jednoznaczne rozpoznanie MEW. W terapii, oprócz leczenia zasadniczej choroby wątroby, najczęściej stosuje się laktulozę oraz rifaksyminę. Przy częstym występowaniu oraz rzadkim rozpoznawaniu tego schorzenia rośnie ryzyko wysokich kosztów społecznych. Z tego powodu istotna jest prawidłowa diagnoza oraz przekazanie informacji o niej pacjentowi.
Rozpoznanie MEW u osób z marskością wątroby jest ważne nie tylko ze względu na jej rozpowszechnienie, lecz przede wszystkim z uwagi na wpływ na funkcjonowanie pacjentów. Z tego powodu istotne jest upowszechnianie wiedzy na temat konieczności wczesnego rozpoznania MEW oraz poszukiwanie nowych sposobów diagnostyki pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby i skutecznych form leczenia.
Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat objawów i diagnozowania MEW oraz dalszych kierunków badań nad jej rozpoznawaniem i leczeniem.
Pełna treść artykułu: Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz, Paweł Rogalski, Andrzej Dąbrowski, Jarosław Daniluk. Minimalna encefalopatia wątrobowa – niedoceniane powikłanie przewlekłej choroby wątroby. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2021; 16, 1-2: 32-40.
Minimalna encefalopatia wątrobowa (MEW) jest istotnym i często występującym, choć rzadko rozpoznawanym powikłaniem marskości wątroby. Stwierdza się ją u 30–80% chorych z marskością wątroby, a jej obecność zwiększa ryzyko wystąpienia jawnej encefalopatii, wiąże się z krótszym czasem przeżycia i większą śmiertelnością w porównaniu z pacjentami z marskością wątroby bez MEW. Minimalna encefalopatia wątrobowa zwiększa ryzyko wypadków komunikacyjnych, upadków, wypadków podczas obsługi maszyn. Trudności w jej rozpoznawaniu wynikają z braku ewidentnych objawów klinicznych, przy współistniejących zaburzeniach funkcji poznawczych i psychomotorycznych. W diagnostyce MEW wykorzystuje się testy neuropsychologiczne badające sprawność psychomotoryczną, procesy uwagi i pamięć, a także testy neurofizjologiczne oceniające funkcję ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego. Obecnie nie ma badań laboratoryjnych lub obrazowych, które pozwoliłyby na jednoznaczne rozpoznanie MEW. W terapii, oprócz leczenia zasadniczej choroby wątroby, najczęściej stosuje się laktulozę oraz rifaksyminę. Przy częstym występowaniu oraz rzadkim rozpoznawaniu tego schorzenia rośnie ryzyko wysokich kosztów społecznych. Z tego powodu istotna jest prawidłowa diagnoza oraz przekazanie informacji o niej pacjentowi.
Rozpoznanie MEW u osób z marskością wątroby jest ważne nie tylko ze względu na jej rozpowszechnienie, lecz przede wszystkim z uwagi na wpływ na funkcjonowanie pacjentów. Z tego powodu istotne jest upowszechnianie wiedzy na temat konieczności wczesnego rozpoznania MEW oraz poszukiwanie nowych sposobów diagnostyki pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby i skutecznych form leczenia.
Celem pracy jest przedstawienie aktualnej wiedzy na temat objawów i diagnozowania MEW oraz dalszych kierunków badań nad jej rozpoznawaniem i leczeniem.
Pełna treść artykułu: Dagmara Bogdanowska-Charkiewicz, Paweł Rogalski, Andrzej Dąbrowski, Jarosław Daniluk. Minimalna encefalopatia wątrobowa – niedoceniane powikłanie przewlekłej choroby wątroby. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2021; 16, 1-2: 32-40.
