Prof. Vladeta Jerotić nie żyje. Odszedł wybitny serbski neuropsychiatra oraz psychoterapeuta
Redaktor: Marta Koblańska
Data: 05.09.2018
Źródło: Facebook/MK
| Tagi: | Vladeta Jerotić |
We wtorek zmarł profesor Vladeta Jerotić, wybitny serbski neuropsychiatra i psychoterapeuta, eseista i teolog prawosławny, autor licznych prac z dziedziny psychologii uzależnień, leczenia depresji i chorób nerwowych, członek Serbskiej Akademii Nauk i Sztuk Stowarzyszenia Pisarzy Serbii. W Polsce niemal całkowicie nieznany. W ojczystym kraju był jednym z największych autorytetów moralnych i myślicieli. Miał 95 lat.
Mimo zaawansowanego wieku, niemal do końca pozostał aktywny. Udzielał wywiadów telewizyjnych i występował na konferencjach.
Wychował się w rodzinie międzywojennej belgradzkiej elity, ojciec był urzędnikiem Królewskiej Izby Kontroli, odpowiednika naszej NIK. Jak pisał w swoich wspomnieniach, dorastał w atmosferze w równym stopniu dalekiej od nacjonalizmu i szowinizmu, ale również komunizmu (on sam i nikt z jego rodziny nie był członkiem titowskiej partyzantki, ale jednocześnie nie sympatyzował też z ruchem czetników). Taki życiorys nie przeszkodził mu jednak w ukończeniu prestiżowej specjalizacji z neuropsychiatrii na Uniwersytecie Medycznym w Belgradzie i kontynuowania nauki pod okiem specjalistów z zakresu psychologii freudowskiej i jungowskiej w Szwajcarii i ówczesnej RFN. Od lat sześćdziesiątych do emerytury był ordynatorem Oddziału Psychoterapii w klinice jednego ze szpitali w centrum Belgradu. Był jednym z pierwszych lekarzy w Jugosławii i Serbii którzy zajmowali się leczeniem osób uzależnionych od narkotyków. W 1974 roku wydał pionierską pracę na ten temat, zajmującą się psychologią uzależnień u dzieci i młodzieży. Od połowy lat osiemdziesiątych do ostatnich miesięcy życia wykładał również psychologię pastoralną i etykę medycyny na Uniwersytecie Teologicznym w Belgradzie i w tamtejszym prawosławnym seminarium duchownym. Przejawiał krytyczną postawę wobec wojen w byłej Jugosławii, eksplozji nacjonalizmów i rządów Slobodana Miloševicia.
Jeroticia warto zapamiętać jako twórcę autorskiego systemu psychoterapii łączącego osiągnięcia nowoczesnej psychoanalizy jungowskiej i terapii behawioralnej z duchowością prawosławną. Naukowiec podkreślał w swoich pracach terapeutyczną rolę modlitwy, szczególnie modlitwy Jezusowej oraz liturgii w procesie leczenia i rekonwalescencji nerwic, nałogów i depresji. Profesor opisał jednocześnie oryginalną chrześcijańską teorię etyki relacji międzyludzkich, którą stosował również w terapii osób uzależnionych od środków psychoaktywnych i borykających się z problemami osobowości.
System etyki relacji międzyludzkich Jeroticia można zaszeregować jako optymistyczny personalizm chrześcijański. Profesor wyszedł w nim z założenia, że źródłem większości problemów osobowościowych jest deficyt miłości rozumianej przede wszystkim jako akceptacja drugiego człowieka wraz z wszystkimi jego zaletami i osiągnięciami, ale również - i może przede wszystkim - wadami, słabymi punktami i porażkami. Osią tej koncepcji jest świadomość, że wszyscy otaczający nas ludzie w ten czy inny sposób - mentalnością, wrodzonymi cechami charakteru, nawykami, zachowaniami, poglądami oraz grzechami - w jakiś sposób nie spełniają naszych oczekiwań. Stąd życie społeczne cechuje się sporym poziomem skomplikowania i utrudnień, powodujących ciągłe frustracje. Jeżeli jednak nie jesteśmy w stanie tak, jak Chrystus pokochać danego człowieka za to, kim w danej chwili jest lub kim był, powinniśmy starać się pokochać i zaakceptować go za to, kim może się stać, biorąc pod uwagę wolność i osobową godność każdego człowieka. Inspiracją dla tej teorii była nauka wczesnochrześcijańskich Ojców Kościoła, a swoistym mottem, fragment z 3 rozdziału 1 Listu Świętego Jana Apostoła: "Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że nie poznał Jego. Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest”(1 J 3, 1-3).
Można oczywiście uważać pomysły Jeroticia za idealistyczne, niemniej, w coraz bardziej podzielonych i skonfliktowanych społeczeństwach aż prosi się o upowszechnianie tego rodzaju postaw w życiu codziennym. Wieczna pamięć! (Na zdj. Vladeta Jerotić podczas ostatniego wywiadu udzielonego serbskiej "Telewizji Hram" w 2017 roku).
Wychował się w rodzinie międzywojennej belgradzkiej elity, ojciec był urzędnikiem Królewskiej Izby Kontroli, odpowiednika naszej NIK. Jak pisał w swoich wspomnieniach, dorastał w atmosferze w równym stopniu dalekiej od nacjonalizmu i szowinizmu, ale również komunizmu (on sam i nikt z jego rodziny nie był członkiem titowskiej partyzantki, ale jednocześnie nie sympatyzował też z ruchem czetników). Taki życiorys nie przeszkodził mu jednak w ukończeniu prestiżowej specjalizacji z neuropsychiatrii na Uniwersytecie Medycznym w Belgradzie i kontynuowania nauki pod okiem specjalistów z zakresu psychologii freudowskiej i jungowskiej w Szwajcarii i ówczesnej RFN. Od lat sześćdziesiątych do emerytury był ordynatorem Oddziału Psychoterapii w klinice jednego ze szpitali w centrum Belgradu. Był jednym z pierwszych lekarzy w Jugosławii i Serbii którzy zajmowali się leczeniem osób uzależnionych od narkotyków. W 1974 roku wydał pionierską pracę na ten temat, zajmującą się psychologią uzależnień u dzieci i młodzieży. Od połowy lat osiemdziesiątych do ostatnich miesięcy życia wykładał również psychologię pastoralną i etykę medycyny na Uniwersytecie Teologicznym w Belgradzie i w tamtejszym prawosławnym seminarium duchownym. Przejawiał krytyczną postawę wobec wojen w byłej Jugosławii, eksplozji nacjonalizmów i rządów Slobodana Miloševicia.
Jeroticia warto zapamiętać jako twórcę autorskiego systemu psychoterapii łączącego osiągnięcia nowoczesnej psychoanalizy jungowskiej i terapii behawioralnej z duchowością prawosławną. Naukowiec podkreślał w swoich pracach terapeutyczną rolę modlitwy, szczególnie modlitwy Jezusowej oraz liturgii w procesie leczenia i rekonwalescencji nerwic, nałogów i depresji. Profesor opisał jednocześnie oryginalną chrześcijańską teorię etyki relacji międzyludzkich, którą stosował również w terapii osób uzależnionych od środków psychoaktywnych i borykających się z problemami osobowości.
System etyki relacji międzyludzkich Jeroticia można zaszeregować jako optymistyczny personalizm chrześcijański. Profesor wyszedł w nim z założenia, że źródłem większości problemów osobowościowych jest deficyt miłości rozumianej przede wszystkim jako akceptacja drugiego człowieka wraz z wszystkimi jego zaletami i osiągnięciami, ale również - i może przede wszystkim - wadami, słabymi punktami i porażkami. Osią tej koncepcji jest świadomość, że wszyscy otaczający nas ludzie w ten czy inny sposób - mentalnością, wrodzonymi cechami charakteru, nawykami, zachowaniami, poglądami oraz grzechami - w jakiś sposób nie spełniają naszych oczekiwań. Stąd życie społeczne cechuje się sporym poziomem skomplikowania i utrudnień, powodujących ciągłe frustracje. Jeżeli jednak nie jesteśmy w stanie tak, jak Chrystus pokochać danego człowieka za to, kim w danej chwili jest lub kim był, powinniśmy starać się pokochać i zaakceptować go za to, kim może się stać, biorąc pod uwagę wolność i osobową godność każdego człowieka. Inspiracją dla tej teorii była nauka wczesnochrześcijańskich Ojców Kościoła, a swoistym mottem, fragment z 3 rozdziału 1 Listu Świętego Jana Apostoła: "Popatrzcie, jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy nazwani dziećmi Bożymi: i rzeczywiście nimi jesteśmy. Świat zaś dlatego nas nie zna, że nie poznał Jego. Umiłowani, obecnie jesteśmy dziećmi Bożymi, ale jeszcze się nie ujawniło, czym będziemy. Wiemy, że gdy się objawi, będziemy do Niego podobni, bo ujrzymy Go takim, jakim jest”(1 J 3, 1-3).
Można oczywiście uważać pomysły Jeroticia za idealistyczne, niemniej, w coraz bardziej podzielonych i skonfliktowanych społeczeństwach aż prosi się o upowszechnianie tego rodzaju postaw w życiu codziennym. Wieczna pamięć! (Na zdj. Vladeta Jerotić podczas ostatniego wywiadu udzielonego serbskiej "Telewizji Hram" w 2017 roku).
